ترنر، برایان (1379)، ماکس وبر و اسلام، ترجمه ی سعید وصالی، تهران: نشر مرکز، 346 صفحه
   یکی از بنیان گذاران جامعه شناسی دین، ماکس وبر است چرا که درباره ی وجوه خداشناختی و روانشناختی  یهودیت باستان، ادیان چینی و هندی، مذاهب کاتولیک و پروتستان پژوهش های تحلیلی ارزشمندی دارد که بعد از مرگ او گردآوری و منتشر شده اند.

این تنها به دلیل بررسی او درباره ی رابطه ی مذهب پروتستان و پیشرفت سرمایه داری در اروپا نبوده است بلکه تحلیل های بکر و پر مغز او درباره ی جایگاه دین در جامعه، رابطه ی نهاد های دینی با دیگر ساختارهای اجتماعی و نقش دین در تغییر اجتماعی باعث شده اند آثار او در این زمینه، جزو آثار کلاسیک جامعه شناسی درآیند.
   او در میان پژوهش های خود به سراغ دین اسلام هم رفت که متأسفانه به دلیل بیماری و مرگ او، نیمه کاره باقی ماند. اما از همان پژوهش های ناقص هم تفسیرها و مقالات بی شماری منتشر شده است که کتاب "ماکس وبر و اسلام" یکی از آنان است.
   از آنجایی که وبر یکی از نظریه پردازان چندبعدی است، پارسونز او را به دورکیم بسیار نزدیک می سازد در حالی که برایان ترنر در کتاب "ماکس وبر و اسلام" وی را بیشتر به مارکس – و نه مارکسیسم – نزدیک می داند. یکی از جنبه های مهم در کار وبر، اثر معروف او به نام اخلاق پروتستانی و روحیه ی سرمایه داری است. وبر در این کتاب سعی دارد سرمایه داری را از راه باورهای دینی مردمان اروپا تبیین کند. به عبارت بهتر، معتقد است که چون پیشگامان سرمایه داری در مغرب زمین افرادی متدیّن و سخت کوش بودند که با الهام از تعالیم کالون، کار در دنیا را وسیله ای برای رستگاری خود قلمداد می کردند، به کار و تجمّع سرمایه بدون مصرف بیهوده ی آن می پرداختند که در نتیجه ی آن، ثروت انبوهی در آن کشورها شکل گرفت. وبر برای آزمون فرضیه ی خود به مقایسه ی این رابطه در سایر ادیان جهانی همّت گمارد و برای تکمیل مطالعات خود به مطالعه ی اسلام نیز روی آورد.
وی در مطالعه ی ناتمام خود درباره ی اسلام، به این نتیجه رسید که این نوع اخلاق در اسلام غایب بوده و اسلام نقطه ی مقابل مذهب پروتستان است. از نگاه وبر، دو عامل ِ "تصوّف" و "جنگجویان ِ وابسته به جزیه" روحیه ی کار و تلاش را در فرد مسلمان نابود می کند و او را به سمت تجمل گرایی و دنیاخواهی می کشاند. اما نکته ی حائز اهمیت این است که وبر در مطالعه ی خود در باب اسلام، فاقد یک مطالعه ی روشمند و منظم است. و همچنین قاعده ی جامعه شناسی وبر – یکی از قواعد جامعه شناسی تفسیری کنونی – که با محاسبه ی دقیق کنشگر آغاز می شود و پس از آن به تبیین می پردازد، در مطالعه ی وی بر روی اسلام نادیده گرفته شده است.
با علم به تمام این ویژگی ها، مطالعه ی این کتاب می تواند در گشودن راهی برای علاقه مندان حوزه ی جامعه شناسی ادیان، مؤثّر واقع شود.

فهرست مطالب:
یادداشت ناشر                                                                                                                         پیشگفتار مترجم                                                                                                                    مقدّمه
بخش اوّل)
- فصل اوّل: تفسیری از وبر درباره ی اسلام  
                                                                                 
- فصل دوّم: کاریزما و مبادی اسلام
                                                                                              
- فصل سوّم: الله و انسان
                                                                                                          
- فصل چهارم: قدیس و شیخ
بخش دوّم)

- فصل پنجم: توارث و جانشینی کراماتی
                                                                                        
- فصل ششم: اسلام و شهر  
                                                                                                            
- فصل هفتم: وبر، قانون و اسلام

- فصل هشتم: اسلام و زوال عثمانیان
بخش سوّم)

- فصل نهم: اصلاح طلبی اسلامی و جامعه شناسی انگیزه ها                                                                                      
- فصل دهم: اسلام و دنیوی شدن 
                                                                                                        
- فصل یازدهم: مارکس، وبر و اسلام

یادداشت ها
                                                                                                                     
واژه ها
                                                                                                                                   
فهرست راهنما

تهیّه و تنظیم: نسترن محمودزاده
E-mail: Nastaran_h69@yahoo.com