(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

سرآغاز

جامعه شناسی و انسان شناسی پزشکی

طرح درس جامعه شناسی بدن در دانشگاه گرینل آمریکا

فاطمه سیارپور
لوگوی دانشگاه گرینل

این نوشته ترجمه ی طرح درس مطرح شده برای درس«جامعه شناسی بدن» در دانشگاه گرینل  آمریکا است . هدف از ترجمه ی این مطلب، بیان واژه ها و مفاهیم و گستردگی موضوعاتی است که در مطالعات اجتماعی بدن اعم از انسان شناسی و جامعه شناسی در حال تولید علمی است. بنابراین بخش های کوتاهی مانند ارائه ی پیش نویس پژوهش و غیره که بیشتر مربوط به زمان تحویل کارهای دانشجویی است ،ترجمه نشده است. از سوی

بدن، سرمایه داری و پزشکی

فاطمه سیارپور
21 - Copy.jpg

به یک معنا می توان ادعا کرد که عنصر مشترک انقلاب های بزرگ بشری اعم از کشاورزی، صنعتی و اطلاعاتی نوع رابطه ی بشر با پدیده ای به نام بدن (body)است. در تشریح بیشتر این مطلب باید گفت در عصر کشاورزی / روستا نشینی، بدن و جسم انسانی محور فعالیت های سخت و طاقت فرسای گذران زندگی و معیشت بود، به طوری که فعالیت های بدنی روی زمین های کشاورزی در طول ایام باعث می شد که زندگی بشر

بررسی امکان اتانازی در ایران

شیرین احمدنیا
203325-audiences-euthanasie-ouvertes-public-poursuivent.jpg

من در جریان سال ها همکاری آموزشی ام با دانشگاه علوم پزشکی شهبد بهشتی، از جمله در نخستین دوره ی آموزشی دکترای تخصصی رشته ی اخلاق پزشکی نیز به تدریس درس جامعه شناسی پزشکی پرداخته ام. دیروز به همین مناسبت خوشبختانه مدعو جلسه دفاع از رساله ی دکترای جناب آقای احسان شمسی گوشکی (که البته پیش از این نیز درجه ی دکترای خود را در رشته طب اخذ نموده بودند) و اولین فارغ التحصیل نسل اول

مروری بر کتاب پیدایش کلینیک میشل فوکو

فاطمه رکوعی
MichelFoucault.jpg

مقدمه: پیدایش کلینیک کتابی است به تعبیر خود فوکو درباره «فضا، زبان، مرگ و نگاه یا عمل دیدن (gaze)» فوکو با نهادن عنوان دیرینه شناسی دانش پزشکی بر این کتاب سعی داشت تا روش پژوهش خود را از روش معمول و متعارف تاریخی جدا کند. فوکو در آن دسته کارهایی که خود نامشان را باستان شناسی یا دیرینه شناسی نهاده است، موضوع مورد مطالعه را دقیقا مانند یک داده باستان شناختی مورد مطالعه قرار می دهد. آنچه

بلوغ زودرسم مرا از دیگران متفاوت کرد

فاطمه سیارپور / طرح ایرج اسماعیل پورقوچانی
123.jpg

27ساله، مجرد و دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تهران است. حومه ی شهر کرج با پدر و مادرش زندگی می کند و هفتمین فرزند یک خانواده ی 9 نفری است. گروه معاشرینش از دوستانش هستند و رفت و آمد زیادی با خانواده اش یعنی خواهر و برادرهایش دارد. وقتی از موضوع مصاحبه ها مطلع

مائوریتزیو مونتالبینی: انسان شناس غارنشین

لادن رهبری
montalbini.jpg

مائوریتزیو مونتالبینی (2009-1953) انسان ­شناس و جامعه­ شناس ایتالیایی در طول دوران تحقیقات خود در مجموع دو سال و هشت ماه را در انزوای مطلق در زیرزمین به سر برد. بالاترین رکورد او در زندگی مداوم در زیر زمین 366 روز  و یک رکورد جهانی است.
مونتالبینی تحقیقات خود درباره­ ی کرونوبیولوژی، وفاق بدن با محیط و واکنش های زیستی بدن به علایم محیطی و تاثیر تنهایی مطلق بر روان و

شهر و بدن در موقعیت دائم ترمیم تا مرگ

فاطمه سیارپور
123456.jpg

بدن پیر شده
پیری (old age) مفهومی است که نمی توان تعریف دقیق و مشخصی برای آن پیدا کرد، زیرا بیش از هر چیز در مقابل جوانی (youth) مفهوم خود را بازمی یابد و شکنندگی و غیردقیق بودن مفهوم آن به دلیل این نوع رابطه اش با جوانی است. به همین دلیل بوردیو معتقد است:«در واقع مرز میان جوانی و پیری در همه ی جوامع موضوعی برای مبارزه است. » (فکوهی؛ 1388:ص 86) زیرا همیشه میان پیری و جوانی به مثابه دو

برچسب «بیو»

بنژمن کال ترجمه ی شيرين روشار
images.jpg

اگر چه منظور ازاصطلاح «بیو» اساساً کشاورزی زیستی (ارگانیک، طبیعی یا آلی) است، بدون کود شیمیائی و سموم، اما با بسط دادن این مفهوم، می توان آن را به پروژه ای برای دستیابی به جامعه ای نوین نیز اطلاق کرد، جامعه ای طرفدار برابری بیشتر، حافظ محیط زیست و مقید به فراهم آوردن تغذیه ای سالم و کافی برای همه.

اندام متناسب فوکویی

فاطمه سیارپور
vazn.jpg

مباحث عمده ی میشل فوکو  (Michel Foucault)(1926-1984)ی فرانسوی در نظریه پردازی مفهوم «قدرت» (power) به مثابه شالوده ی اساسی تشکیل جامعه ی مدرن، باعث شده که وی را یکی از برجسته ترین فیلسوفان قرن بیستم به شمار آورند. این مسئله از چند منظر قابل پرداخت است: اول آن که مفهوم پرچالش قدرت در قرن اخیر و در زیرساخت جامعه ی مدرن اهمیت زیادی یافته و از سوی دیگر زاویه ای که فوکو

برساخت اجتماعی درد

فاطمه رکوعی
b8cac41b67e907daecad0c452c553c2a_large.jpg

مقدمه: برگر و لاکمن معتقد بودند که دانش به طورکلی صلاحیت خودش را از واقعیات روزمره به دست می آورد، که از روابط اجتماعی گرفته شده است. هنگامی که آنها کنش انجام می دهند ، آنها آن کار را می کنند با علم به اینکه ادراک آنها از واقعیت به آن بستگی دارد ،برساخت گرایی اجتماعی در سال 1966 در آمریکا توسط برگر و لاکمن در کتاب «برساخت اجتماعی واقعیت» مورد توجه قرار گرفت.

پزشکی شدن زندگی

ایوان ایلیچ ترجمه حسین سراجی جهرمی
pills1.jpg

این نوشته که در آن دکتر ایلیچ تز اولیه خود را درباره ی پزشکی شدن (medicalization) زندگی تنظیم می کند، بخشی از کتاب "نمسیس پزشکی" دکتر ایلیچ است. از نظر دکتر ایلیچ، جهان از مداخله ی پزشکی بیش از حد رنج می برد، و  ساختمان پزشکی بر آنچه که یکی از تهدیدها نسبت به زندگی واقعی انسان است بنا شده است( تهدیدی که اکنون مبدل به مراقبت شده است.)

رسانه و آسیب اجتماعی اعتیاد

محمد حسن شربتیان
he660[1].jpg

وسایل ارتباطی جمعی در جامعه نقش بسیار موثری در کاهش آسیب اجتماعی از جمله اعتیاد علی الخصوص در بین خانواده ها و نسل جوان می توانند داشته باشند. برنامه های فرهنگی و اجتماعی رسانه های همگانی در کاهش آسیب اجتماعی اعتیاد نوعی الگوی مرجع افراد و خانواده های آسیب دیده می تواند محسوب شود. جامعه از طریق مشاهده پیامدهایی که آسیب اجتماعی اعتیاد بر زندگی فردی و جمعی در برنامه های تلویزیونی،

گفت و گو با زهرا نیازی : زن در سایه ام . اس

تهیه و تنظیم : زهره روحی
پوستر زن در سایه ام اس

سال 1360 در شهر اصفهان به دنیا آمدم. کودکی‌ام در خیابان شیخ بهایی، داخل بن بستی کاهگلی با دیوارهایی باریک و بلند به نام گلخانه در یکی از خانه‌باغ‌ها گذشت. به هنرستان هنرهای زیبا در رشته گرافیک رفتم بعد از آن به تنها دانشکدهء سینمایی شهر، دانشکده سوره در خیابان سعدی و پشت میدان نقش جهان رفتم. دوره‌ء دانشجویی من  مصادف شد

کنش و نظریه (10): پزشکی شدن بدن، از تولد تا مرگ

ناصر فکوهی
images.jpg

امیلی مارتین (Emily Martin) در کتاب خود «زن در بدن»(The Woman in the Body, 1992) در امتداد اندیشه فوکویی که با «زایش کلینیک، تبار شناسی رویکرد پزشکی»(1963) مطرح می شود، نشان می دهد که چگونه، نظام پزشکی با در دست گرفتن فرایند زایمان، یعنی قرار دادن آن در  قالب یک «واقعه» پزشکی که در بیمارستان می گذرد، زن را تا حد زیادی از  استیلا بر بدن خویش محروم

هستیِ اجتماعی در پدیده‌ی زیست‌ شناختیِ «پیری»

زهره روحی
پیری

«جامعه‌شناسی پیری و پیرشدگی»، نوشته ونسان کارادک؛ترجمه سوسن کباری
تا مدتهایی مدید «پیری»، صرفاً پدیده‌ای زیست‌شناختی محسوب می‌شد؛ آنهم بی‌آنکه کمترین جذابیت هستی‌شناسانه‌ا‌ی برای فلاسفه و متفکران داشته باشد. اما در نیمه‌ی دوم و اواخر قرن بیست و همراه با رشد علوم انسانی و اجتماعی، این پدیده به عنوان مقوله‌ای خاص مورد مطالعه

حقوق حیوانات

اینکارتا ترجمه حسین سراجی جهرمی
vivisection_apr_05.jpg

درآمد
حقوق حیوانات ((Animal Rights، حق اخلاقی حیوانات برای رفتار محترمانه و بدون استثمار با آنها می باشد . برخی افراد بر این باورند که حیوانات نیز درست مثل انسان ها حقوقی دارند. طرفداران حقوق حیوانات دیدگاه ها و رویکردهای مختلفی به این مسأله دارند.در حالی که

مبارزه نومیدانه با علف‌های هرزی که ریشه دوانده‌اند!

شیرین احمدنیا
20030_w.jpg

مدت‌های مدیدی است که پزشکان و علمای حوزه بهداشت به این نتیجه رسیده‌اند که «پیشگیری بهتر از درمان است»، پس اگر سرمایه‌ و سرمایه‌گذار دوراندیشی هست شایسته‌تر این است که معطوف به «پیشگیری» عمل کند تا نوش داروهای دیرهنگام، کم‌اثر و پرهزینه! در برخی از موارد همچون بیماری ایدز نیز که همواره و همچنان اصولا «درمانی» وجود ندارد، تنها کار اصولی‌ای که از قضا می‌توان کرد همان

ختنة زنانه

فرهنگ آنلاین
homepage.jpg

female circumcision
)خفض؛ کلیتوریدکتومی(برداشتن جزئی یا کلی از بخش بیرونی اندام جنسی زنانه به دلایل فرهنگی، دینی یا سایر دلایل غیرپزشکی. این عمل چه در نوزادان و چه در دختران نوبالغ، اجرا میشود و بیشتر اوقات در شرایط غیربهداشتی بدون استفاده از مواد ضدعفونیکننده و بدون

اعمال نگاهی مردانه به عملکردی زنانه

شیرین احمدنیا
images.jpg

اخیرا در پی سخنانی که در نشستی علمی ‌در ارتباط با موضوع سیاست‌های جنسیتی در ایران بیان می‌کردم موضوع بحث جمعی متعاقب آن، با حاضران به شکل‌گیری زمینه‌های فعالیت و حضور و نهایتا عزل تنها وزیر زن در دولت فعلی و در نظام جمهوری اسلامی‌ ایران کشیده شد که از قضا موضوع روز بود. جامعه ایرانی، در این روزها، از سویی با سیاست‌گذاری‌هایی در جهت تسهیل و ترویج فرهنگ تفکیک جنسیتی

پزشکی شدن مادرانگی و رحم اجاره ای

عاطفه امام
Labo Atefe Emam.jpg

گزارش درسی
بررسی وضعیت پزشکی شدن مادرانگی به دلیل ناباروری ، بسیاری از زوج ها را در سراسر جهان رنج می دهد. پزشکان در کشورهای مختلف در تلاش برای درمان ناباروری هستند.روش های مختلف درمان ناباروری توانسته بسیاری را صاحب فرزند یا امیدوار به آینده در انتظار نگه

مشخصه های جمعیت شناختی سالمندی و سهم رسانه در برنامه سازی برای سالمندان

سید علیرضا هاشمی
Salmandi.jpg

 در این گزارش با نگاهی مختصر به تحولات جمعیتی در ایران، به تعریف واژه سالخوردگی از دیدگاه جمعیت شناسی و به بررسی ویژگی های اجتماعی سالخوردگان در ایران می-پردازیم، سپس به علل افزایش تعداد سالخوردگان یا سالخوردگی جمعیت، مسایل و پیامدهای ناشی از آن و در انتها به سهم رسانه ملی در پرداخت به موضوع سالخوردگان به عنوان جمعیتی رو به فزون در کشور، و نیاز به برنامه-سازی یا آماده نمودن

پیوست: 

اقتصاد سیاسی فلوراید

مزدک دانشور
toothpaste-300x222 (1).jpg

چندی پیش از طریق یک گروه پست الکترونیکی به یادداشت حسین راغفر، اقتصاددان متعهد کشورمان برخوردم که در منقبت استفاده از فلوراید سخنان صریحی بیان کرده بود. به سبب آشنایی با این گونه مباحث، سوگیری سخنان ایشان قابل نقد است. نقدی که در ادامه می‌آید هم در روش و هم در محتوا به یادداشت ایشان می‌پردازد.

سازماندهی گروهی و خدمات بهداشت روانی در مناطق زلزله‌زده آذربایجان شرقی

امیر عسکری
80271739-2824153.jpg

بلایای طبیعی و به‌ویژه زلزله، پیوسته رخ می‌دهند و بحران می‌آفرینند. بحران یک رویداد اجتماعی دردناک است و فقط مربوط به افراد بحران‌زده نمی‌شود، بلکه کل جامعه را دربر می‌گیرد. ساده‌ترین پیامد بحران آن است که عده‌ای به اجبار شهر یا روستا و خانه خود را ترک کرده، مهاجرت می‌نمایند. علاوه بر پدیده مهاجرت، مشکلات روانی – اجتماعی دیگری نیز وجود دارند. این مشکلات شامل از دست دادن

قدرت و بدن‎‎‎: بدن زنانه به مثابه ابژه قدرت

فاطمه حاجي ميري
newslide4.jpg

گزارش درسی
امروزه صنعت زیبایی، بدن را به نام زیبایی تحت سیطره خود درآورده است. پیشرفت پزشکی در عصر حاضر آنچه که در گذشته به عنوان کارکرد طبیعی بدن معروف بود را به عنوان قلمرویی برای دخالت و اعمال کنترل در نظر گرفته است. البته سلطه همیشه چهره نازیبای خود

بازتاب مصرف بهداشتی- درمانی طبقات اجتماعی در داروخانه ها "مطالعه موردی داروخانه های شمال و جنوب خیابان ولیعصر تهران"

مارال جمالی
Labo- Azmayeshgah.jpg

گزارش درسی
در این گزارش به مقایسه داروخانه های دو منطقه از تهران پرداخته شده است.چرا که کلانشهر تهران بعنوان پایتخت ایران گروههای مختلف و متنوعی را از لحاظ اجتماعی،فرهنگی،اقتصادی و.. در خود جای داده است که در این گزارش  بنا به داده های آماری که در ادامه ملاحظه خواهید

مستندo منفی ساخته منصوره میر معرب

گروه اخبار
Sans titre.jpg

سه شنبه پنجم دیماه در خانه هنرمندان
مستند او منفی روایتگر روحیه قوی و مواجهه پیروزمندانه زنی جوان مبتلا به بیماری سرطان می باشد. فیلم «او منفی» طی دو سال به پروسه پر فراز و نشیب زندگی این بیمار می پردازد و در خلال فیلم به عوامل بهبودی او از جمله ایمان قوی به قدرت شکست ناپذیر خدا و مقاومت روحی

ایدز تهدیدی برای همه

شيرين احمدنيا
upload_d0104a.jpg

ایدز، تهدیدی برای همه افراد جامعه است از زن و مرد، و پیر و جوان. هرچند می دانیم که به ویژه و بیشتر، زنان جوان را در معرض خطر قرار می دهد، اما در شرایط غفلت و محدودیت اطلاع رسانی که ما به آن درگیریم، چنین تهدیدی و مخاطره یی، هر کسی را می تواند به کام مرگی دردناک بکشاند، از خواهر و برادر، همسر، فرزند نوزاد، تا نوجوان، همسایه، دوست و همکار من و شما! در اطلاع رسانی برای پیشگیری از ایدز

نمایش فیلم مستند: بیماری دوشن، و ناآگاهی و غفلت اجتماعی

ندا زندی
Nz20100514HAHP_DaleGinder080cbl.jpg

در ادامه ی سلسله  جلسات نمایش و  نقد و بررسی کارشناسانه  و میان رشته ای در خصوص  فیلم های مستند حوزه پزشکی و سلامت در گروه جامعه شناسی پزشکی و سلامتِ انجمن جامعه شناسی ایران، نشست نمایش و  نقد و بررسی فیلم «دوشن» در  روز سه شنبه، 23 آبان ماه سال جاری (1391) در محل موسسه پژواک اندیشه معاصر برگزار شد. در  این جلسه، سرکار خانم شیوا مدرس زاده، کارگردان، خانم رویا نیک سیر

می میرم، پس هستم! تاملاتی درباره «حق مرُدن»

ناصر فکوهی
hands_young_old.jpg

پزشکی در جوامع هندواروپایی بر پایه ساختاری سه گانه  استوار است که ژرژ دومزیل، در تبار کل این جوامع مشاهده می کرد: کارکردهای سه گانه یا کاست های سه تایی: جنگجویان، روحانیون، کشاورزان ، که در پزشکی هندواروپایی (که سپس از طریق نظام استعماری به پزشکی جهانی تبدیل شد) خود را به سه فرایند «دخالت» در نظام بیولوژیک بدن تبدیل می کنند: دخالت هایی گاه آمرانه و گاه حتی «خشونت آمیز» برای «شکافتن

احساسات ساده و خالصانه حیوانات

کارتین جونسو و تامپل گراندن ترجمه و تلخیص آرش محرمی
images -last.jpg

شباهت های بین احساسات حیوانات و افراد اوتیست (در خود مانده)
تفاوت اصلی بین احساسات حیوانات و احساسات انسان این است که حیوانات احساسات آمیخته مانند آنچه در انسان وجود دارد ندارند. حیوانات دمدمی نیستند؛ آنها با یکدیگر یا با انسانها روابط [همزمان] عشق و نفرت ندارند. این یکی از دلایلی است که انسانها حیوانات را خیلی دوست دارند؛ حیوانات

تمامی حقوق این پایگاه برای «انسان شناسی و فرهنگ» محفوظ است.