(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

سرآغاز

انسان‌شناسی صدا و موسیقی

موسیقی عاشیقی زنجان و میراث معنوی

محمد رزاقی
Sound&music29.jpg

ادبیات و موسیقی عاشیقی از حوزه‌های بکری به شمار می‌رود که نیازمند تحقیقات ارزنده علمی است. در ایران تا به امروز هفت حوزه عاشیقی تثبیت شده است. این حوزه ها عبارتند از: 1. قاراداغ/‌تبریز2.‌اورمیه 3. زنگان4. خراسان 5. قم- ساوا 6. قاشقایی 7.سولدوز .
ادبیات و موسیقی استان زنجان با توجه به داستانها و آهنگ‌های ویژه‌اش جایگاه خاصی را در بین حوزه‌های هفتگانه داخل کشور کسب کرده‌است.

ادبیات عاشق‌های ارمنی اصفهان

آزاد ماتیان
Adabiate_Asheghha.jpg

ارمنیان در حوالی قرن دهم هجری/ هفدهم میلادی به ادبیات عاشقی روی آوردند. اما موضوع جالب توجه آن است که اولین نمونههای شعر عاشقی، در نواحی ارمنینشین خارج از سرزمین ارمنستان و بدون شک، تحت تأثیر عاشقهای ترک زبان به وجود آمدند. تا به امروز، محققان ارمنی در این موضوع اتفاق نظر دارند که ادبیات عاشقی ارمنی ابتدا در جلفای اصفهان و بلافاصله بعد از کوچ ارمنیان از جلفای ارس به

موسیقی مذهبی و نگاه از بیرون

محسن شهرنازدار
sound&music.jpg

ماه رمضان آغاز شده است.آیین رمضان مانند همه آیین های مستقر در فلات ایران توام و همراه با موسیقی است.این یادداشت ،با این بهانه، نگاهی به موسیقی مذهبی انداخته است: موسیقی مذهبی توامان مفهومی عام و خاص دارد. به طور کلی هر نوع موسیقی که استفاده مذهبی دارد و یا از طریق نفوذ مذهبی شکل گرفته است -حتی اگر خاستگاه مذهبی نداشته باشد- موسیقی مذهبی نام دارد.این تعریفی عام از موسیقی مذهبی است.در معنای خاص

ئێتنۆموزیکۆلۆجی (موسیقی شناسی قومی)

آنتونی سیگر ترجمه از فارسی به کردی : سامال عرفانی
lc_arts_and_ethnomusicology_domain.jpg

موزیک دەتوانرێت دەنگ­گەلێکی مانادار پێناسە بکرێت کە لە­سەر دەستی مرۆڤ ستراکچەری وەرگرتووە و کەرەسەی فیزیکی و تایبەتمەندی­گەلی فیزیۆلۆژیکی، دەروون­ناسانە و کۆمەڵایەتی و فەرهەنگی هەیە (ئەم بابەت­گەلە دەبێت هەتاکوو ئەم رادەیە ورد بکرێنەوە). ئێتنۆموزیکۆلۆجی، بە مانای لێکۆڵینەوە لە موزیکی گەلان، وەک لێکۆڵینەوە لە موزیک لە نێو بۆنە کۆمەڵایەتی و فەرهەنگیەکەی خۆی، مانا کراوە. لەم مانایەدا، تێکەڵێکە لە

هشت گفتار از داریوش صفوت

پیشگفتار استاد صفوت و ناشر بر جلد نخست و دوم
Hasht-goftar-1.jpg

با نگاهی به خدایان اساطیری و ارتباط آنان با موسیقی، تأکید بر وجه الهی موسیقی بارز می‌شود؛ مثلاً در یونان باستان اختراع موسیقی به آپولون خدای شعر، موسیقی و غیبگویی، و مظهر روشنی و زیبایی نسبت داده شده بود، معبدی به نام او در دلفی شهر باستانی یونان بر پا بود و پیروان کیش او با نواختن ساز و با آوازهای دسته جمعی به عبادت مشغول بودند؛ و یا به اورفئوس موسیقیدان، آوازه‌خوان و شاعر

اندیشه های تصویری (16): صدا

ناصر فکوهی / طرح: ایرج اسماعیل پورقوچانی
seda.jpg

جهانی بی صدا را تصور کنیم: آرامش و سکوت مطلق، بازگشت به وقار و عظمت بی پایان نشانه های کالبدی، زیبایی سرشار رنگ ها، چیزها و طبیعتی که آکنده از سکوت پر بار از قالب های تهی است. جهانی را تصور کنیم که زبان از آن رخت بر بسته است و انسان ها به ناچار به تامل در شکل ها و تصاویر ، به اندیشیدنی بدون واژگان باشند. لذت هاویه.  اما ناگهان فریاد و قهقهه اسطوره ای خدایانی بنیانگزار؛ گریه کودکی که از درون تاریکی

موسیقی و اتحادیه های صنفی

محسن شهرنازدار
music union.jpg

انگلستان پیشرو در ایجاد تشکیلات صنفی است.انجمن سلطنتی موسیقی دانان بریتانیای کبیر در سال 1738 توسط جورج فردریک هندل و دیگران تاسیس شد.این انجمن حمایت از نوازندگان حرفه ای و خانواده های آنها را هدف اصلی فعالیت های خود قرار داده بود؛بخصوص  موسیقی دانانی که  به دلیل کهنسالی، ضعف یا بیماری، نیاز به مراقبت و حمایت داشتند. با این حال نخستن تشکیلات فراگیر صنفی موسیقی تا پایان قرن نوزدهم به

چهره‌های اتنوموزیکولوژی، جرج هرزاگ

حامد جلیلوند
george-herzog.jpg

جرج هرزاگ George Herzog (1901-1983)، انسان‌شناس، زبان‌شناس و اتنوموزیکولوژک مجارستانی است که تحصیلاتش را در بوداپست و برلین گذراند، اولیل دهه 1920م به عنوان دستیار هورن‌باستل در آرشیو فنوگراف برلین فعالیت می‌کرد و در همین دوره با اندیشه‌های بلا بارتاک نیز آشنا شد.  با روی کار آمدن فاشیست‌ها در آلمان، هرزاگ نیز مانند زاکس و بسیاری دیگر مجبور به ترک وطن شد و به آمریکا مهاجرت کرد.

مقالات قدیمی : نقد اجتماعی در موسیقی کاگل (فروردین 1354)

نویسنده: ریچارد توپ / مترجم: اکرم میرحسینی
عکس: 
  • تعداد آهنگسازان زنده ای که ساخته هاشان به جای آنکه تهدیدی در قبال نظم طبیعی اشیاء تلقی شده باشد تا موعظه ای از فراز سکوی وعظ چندان زیاد نیست. با وجود این، چنین سرنوشتی نصیب موریس کاگل و Improvisastion ajousté  اش برای ارگ شد. هنگامیکه این قطعه در 1966 در آلمان نواخته شد. حتی اجرای این اثر سه سال قبل از آن در فستیوال ورشو یعنی در لهستان رسماً ملحد- به عنوان

نوروز در موسیقی کلاسیک ایران

محسن شهرنازدار
index.jpg

نوروز بزرگم بزن ای مطرب امروز/ زیرا که بود نوبت نو روز به نو روز
«نوک روج» یا «نوگ روز» درزبان پهلوی و یا همان نوروز باستانی ایران، رابطه مستقیمی با نظام معیشتی ساکنان فلات ایران داشته است. یکجانشینی و تسلط بر منابع خاک و آب ، میراث نیاکانی است که کشاورزی را به عنوان سیستم معیشتی خود برگزیدند و مجموعه ای از آداب و رسوم و

لیبرتوی اپرای عروسکی مولوی

بهروز غریب پور
13890114012.jpg

اپرای عروسکی «مولوی» که  بهروز غریب پور لیبرتوی آن را نوشته و خود با گروه همکارانش به اجرا در آورده است ، یکی از  آثار هنری کم نظیر و ارزشمند در حوزه موسیقی به شمار می آید. در زیر  می توانید  لیبرتوی این  اپرا را که آقای غریب پور، مشاور ارشد علمی انسان شناسی و فرهنگ، در اختیار ما گذاشته اند به دو زبان فارسی و انگلیسی بخوانید.

پیوست: 

آرشیو فنوگراف برلین

حامد جلیلوند
800px-Museen_Dahlem_Berlin_Mai_2006_002.jpg

آرشیو فنوگراف برلین (Berliner Phonogramm-Archiv) مجموعه‌ای از آثار صوتی ضبط شده از گوشه و کنار جهان است که عمدتا با استفاده از فنوگراف ثبت شده‌اند. فعالیت‌های این آرشیو که کار خود را از سپتامبر 1900م آغاز کرده، همچنان ادامه دارد. نقش این نهاد در شکل‌گیری و گسترش موسیقی‌شناسی تطبیقی بسیار حائز اهمیت است

زن- مادر- موسیقی

فاطمه نکونام
women-and-music.jpg

مسئله‌ی مادر بودن در ابتدای شکل‌گیری جنبش‌های برابری خواهانه‌ی زنان مورد بررسی قرار نگرفت. دلیل آن هم شاید در این باشد که در هر جنبش اعتراضی ابتدایی‌ترین اقدام معترضان اقدام به همسان‌سازی خود با قدرت‌های حاکم است تا اینگونه اثبات کنند که چیزی از آن‌ها کم ندارند و در این مرحله ویژگی‌های ذاتی خود را که موجب تفاوت آن‌ها با قدرت حاکم است نادیده می‌گیرند.

تجربه ی من : پدید آوردن زبانی نو از درون ساختار اپرای عروسکی

بهروز غریب‌پور
IMAGE635070132524475509.jpg

زبان در مفهوم کلی نظامی ارتباطی  است که به کمک نماد ها و نشانه ها به منظور توصیف / طبقه بندی و فهرست کردن تجربه ها/ مفاهیم و عواطف و اندیشه ها  در میان یک گروه انسانی رواج می یابد و با ضریب زمان /دامنه ی نفوذ مکان/شمار بکارگیرندگان  / و کثرت یا قلت نخبگان بکار گیرنده ی آن و آزمونهای آن در حوزه های گوناگون بشری از فصه گوئی گرفته تا بیان اندیشه های فلسفی باورهای مذهبی و...قدرت میگیرد یا

غفلت رسانه ای یک خبر ناگوار حاشیه امنی برای مسئولین بزرگوار: درگذشت استاد «ملنگ درزاده»

محمد بلوچ زهی
YWL.jpg

 در بحبوحه بازار گرم انتخابات ریاست جمهوری و در لابه لای اخبار رنگارنگ یازدهمین دوره انتخابات 92 خبری بسیار ناگواری از جامعه هنری ایران در فضای مجازی منتشر شد که کمتر این فرصت را یافت تا مورد توجه رسانه ها ، جامعه هنری کشور و مسئولین و بانیان فرهنگ و هنر ایران و قرار گیرد.

در جستجوی نامی برای موسیقی شهری ایران؛ کلاسیک یا دستگاهی؟

حامد جلیلوند
IranianMusicGroup.jpg

تصویر: نقاشی کمال الملک با عنوان عمله طرب، نوازندگان و رقصندگان عصر ناصری
با افزایش تعداد متخصصان اتنوموزیکولوژی در ایران و تلاش‌هایی که برای شکل‌گیری این رشته شده است، شاید بتوان امیدوار بود که اتنوموزیکولوژی در حال ورود به مرحله جدیدی از حیات خود در کشور ما است. از این رو پرداختن به مسائل بنیادین آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار خواهد بود. بدون شک تعریف مفاهیم، اولین قدم در شکل‌گیری یک علم است

معرفی آشیق مسلم عسگری

محمد رزاقی
moslem.jpg

دهمین روز تیر ماه سال 1317ه.ش(1938.م) در روستای «بادامیستان/Badamıstan»زنگان از مادر متولد می شود. پدر وی «آشیق سهراب» از آشیق های معروف زنگان بود. همانند دیگر بچه های روستا برای یادگیری علم به مکتب می‌رود. پس از اتمام درس مکتب در تاریخ1334 به شهر زنجان می آید و 6 سال در مسجد «دبغ‌لر»،«اسحق میرزا » و «سید» به یادگیری علوم حوزوی می‌پردازد.

اپرای عروسکی رستم و سهراب

گروه اخبار
UNKNOWN_PARAMETER_VALUE.jpg

اپرای عروسکی رستم و سهراب به کارگردانی بهروز غریب‌پور و با آهنگسازی لوریس چکناوریان که بر اساس اشعار شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی تنظیم شده است، در سالن فردوسی بنیاد فرهنگی هنری رودکی به روی صحنه می‌رود. اپرا با صحنه ی خلق ابیات شاهنامه توسط حکیم فردوسی آغاز می شود و عروسک فردوسی در این داستان حضور پررنگی دارد، گویی شخصیت وی درگیر آفرینش این اسطوره های حماسی

جلیل شهناز رفت!

...
qpqymj1lbt39k7pwk45.jpg

تصویر: شهناز و کسائی
نوازنده تار و سه تار
1300-1392
استاد جلیل شهناز، یکی از برجسته ترین اساتید موسیقی ایران که نزدیک به یک قرن در فرهنگ ایران درخشید و نسل های متعددی از شاگردان خود را بدل به بزرگان موسیقی ایران کرد، روز دوشنبه 27 خرداد 1392، در تهران درگذشت. شهناز یکی از آخرین بازماندگان نسل بنیانگذاران

درباره جلیل شهناز(1300- 1392) سندی بر اعتبار موسیقی ایران

محسن شهرنازدار
SHAHNAZ.jpg

استاد جلیل شهناز متولد 1300 اصفهان است. تولد او در 1300، به شکل نمادین، از آغاز فصل و قرنی تازه برای موسیقی کلاسیک ایران حکایت دارد. شهناز در مرز میان دو قرن، حلقه پیوند میان سنتی دیرپای در تاریخ و توسعه و تغییرات چشمگیر این موسیقی در قرن چهاردهم خورشیدی است. مهم‌ترین وجه تمایز موسیقی کلاسیک ایران در این قرن،‌خروج این موسیقی از محفل خواص و حضور در فضای عمومی بوده است. تدوین

چهره‌های اتنوموزیکولوژی،ماریوس اشنایدر

حامد جلیلوند
Marius_Schneider.jpg

اشنایدر ابتدا به پیروی از استادانش، هورن‌باستل و زاکس، شیوه مکتب برلین را دنبال می کرد. او مانند کورت زاکس پیدایش موسیقی در جهان را به صورت یک واحد می بیند. با این حال، بعدها از این مکتب جدا شد. نشانه‌شناسی موسیقی یکی از موضوعات مورد علایق او نشانه‌شناسی موسیقی در اقوام ابتدایی و تمدن‌های باستان است.

بایاتی های آذربایجان (3)

رادبه پرنده
saz azerbaijan1.jpg

در نوشته های پیشین از سلسله مقالات« بایاتی های آذربایجان» به معرفی اشعار دو بیتی آذربایجانی پرداخته و گفتیم که این اشعار همواره از بدو تولد تا مرگ در کنار مردمان این دیار بوده و در شادیها و غم هایشان شریک بوده است.یکی از مضامین اجتماعی بایاتیها بیان درد و رنج ناشی از غربت می باشد که به خوبی مشکلات و سختیهای حضور در شهرهای دیگر را که گاه برای خدمت سربازی و در اکثر موارد به منظور کار بوده

موسیقی معاصر و غربزده های ایرانی! (بهمن 1351)

نویسنده:هوشنگ استوار/آماده سازی برای انتشار: امین قاضی سعیدی
عکس: 

بحث ما در این شماره به بررسی وضع موسیقی بین المللی معاصر در ایران اختصاص دارد.
لازمست در ابتدا نگاه زود گذر و کوتاهی به تاریخچۀ تحول موسیقی بین المللی در ایران بیاندازیم و سپس به وضع فعلی آن بپردازیم. البته از تاریخ دقیق ورود اولین سازهای موسیقی بین المللی به ایران اطلاع درستی در دست نیست همچنین بطور خیلی دقیق نمیدانیم اولین صفحات خارجی در چه سالی به ایران آورده شده و یا چه شخصی و در کدام نقطه ایران برای اولین بار آهنگ خارجی اجرا کرده است.

ساز از نگاهی دیگر، سازشناسی فرهنگی

حامد جلیلوند
sagar-shajar.jpg

پیوند موسیقی با صدا موجب می‌شود آن را از انتزاعی‌ترینِ هنرها بدانند. در این میان سازها نه تنها به عنوان ابزارهای تولید صدا، بلکه تعین و تجسم موسیقی نیز محسوب می‌شوند. از این رو مطالعه سازها یکی از موضوعاتی است که از ابتدا در اتنوموزیکولوژی مورد توجه بوده است. برونو نتل از مطرح‌ترین چهره‌های اتنوموزیکولوژی، موضوعات قابل بررسی در موسیقیشناسی قومی را ذیل پنج عنوان

صداهایی که از داخل خانه شنیده می‌شوند؛ یک گونه‌شناسی ساده

زهرا غزنویان
SDC12969.JPG

بررسی‌ها گویای آنند که تعریف فضای درونی از نظر افراد، محدود به تجربه‌های بصری نبوده و احساس امنیت، فردیت و حریم خصوصی، به طور کلی با صدا نیز در ارتباط است. در یادداشت‌های پیشین، ابعاد مختلفی از مسئله نفوذپذیری بصری مورد بررسی قرار گرفت و تاکید شد که نفوذپذیری، انواع دیگری نیز دارد. از آن جمله می‌توان به نفوذپذیری صوتی اشاره کرد که تراوا بودن درون و بیرون را نسبت به موضوع صدا مورد بررسی قرار می‌دهد.

معرفی کتاب مقدمه­ ای بر شناخت موسیقی نواحی ایران

احد اکبری
Sans titre.jpg

درویشی، محمد رضا، 1373، مقدمه ای بر شناخت موسیقی نواخی ایران، دفتر نخست، مناطث جنوب(هرکزگان، بوشهر، خوزستان)، تهران: واحد موسیقی حوزه ی هنری سازمان تبلیغات اسلامی

124 قطعه‌ی برگزیده از موسیقی ملی ایران

گروه اخبار
124-ghatee_Page_1.jpg

صفوت، داریوش، 1390، 124 قطعه‌ی برگزیده از موسیقی ملی ایران، به کوشش ستاره صفوت، تهران: انتشارات ارس
دکتر داریوش صفوت، یکی از بهنامترین موسیقیدانان ایران زمین به شمار میآید. وی موسیقی را از همان دیدگاهی که در آثار فلاسفهای مانند فیثاغورث، افلاطون، فارابی... و عرفایی مانند حافظ و مولانا دیده میشود مینگرد، و برای موسیقی حقیقتی عینی و ایدهآلی قائل است که موسیقیدان

چهره‌های اتنوموزیکولوژی، بلا بارتوک

حامد جلیلوند
bela-bartok.jpg

بلا بارتوک[1] (1881-1945) آهنگساز، پیانیست و اتنوموزیکولوژیست مجارستانی است. او را یکی از بزرگ‌ترین آهنگسازان قرن 20، پیشگامان موسیقی مدرن و نیز بزرگترین آهنگساز مجارستان می‌دانند. بارتوک در امپراطوری آسترو-مجارستان متولد شد، کشوری که بعد از  جنگ جهانی اول تجزیه شد. بارتوک پدرش را در هفت سالگی از دست داد و مادرش، پائولا، فرزندانش را به تنهایی بزرگ کرد. بیماری بارتوک و خانه‌نشینیش باعث شد تا زمانش را با گوش دادن به پیانو مادرش پر کند.

اقتصاد موسیقی؛فرایند تولید،بازاریابی و فروش محصولات

گروه صدا و موسیقی
eghtesad.jpg

آزاده فر، محمد رضا،1390،  اقتصاد موسیقی؛فرایند تولید،بازاریابی و فروش محصولات، تهران: پژوهشگاه فرهنگ،هنر و ارتباطات
«اقتصاد موسیقی؛فرایند تولید،بازاریابی و فروش محصولات» به همراه بررسی نظام اقتصادی موسیقی ایران؛ عنوان کتابی نوشته دکتر محمدرضا آزاده فر استاد دانشگاه هنر است که از سوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شده است.

رفتارِ فرهنگیِ «شنیدن»

محسن شهرنازدار
music.jpg

موسیقی در یک مناسک پیچیده در روی صحنه ظاهر می شود؛ افرادی با لباسهای عموماً همسان ویا غیر متعارف با سازهایی که در دست دارند، روبه تماشاچیان نشسته اند. درآن سو تماشاچیان نیز با الگویی همانند بر روی صندلیها می نشینند. همهمه از میان می رود و سکوت می شود؛ نور به حداقل می رسد و نورهای متمرکز ،صحنه اجرا را برجسته می کنند...همه اینها مقدمه مناسکی برای «دعوت به شنیدن»‌است. آدابی که به بدون آن،

تمامی حقوق این پایگاه برای «انسان شناسی و فرهنگ» محفوظ است.