بر اساس این مفهوم، توسعه شهری اجتماعی و اقتصادی باید در پیوستگی با حفاظت و نگهداری منابع طبیعی زمین برای نسل های امروز و آینده ادامه یابد. منابع طبیعی و ظرفیت سیستم های طبیعی برای پاسخ دهی و سازگاری با تغییرات به دست بشر محدود بوده و باید در طرح های رشد به تایید برسد.

واژه دیگری که به این منظور استفاده می شود "شهرهای قابل زیست" است. یکی از موضوعات اصلی از چشم انداز پایداری که زمانی که درباره شهرها به کار می رود، به معنای کاهش تاثیرگذاری بر محیط زیست به حداقل ممکن به دنبال فعالیت های شهری است. این امر به این معناست که تخریب منابع طبیعی و در دسترس در نواحی محلی باید به حداقل ممکن کاهش یابد. این امر با نام جای پای بوم شناختی خوانده می شود. دیگر جنبه های دوام پذیری به هزینه های اجتماعی و گزینه های اقتصادی در ناحیه مورد نظر بازمی گردد، اما جنبش فوق همزمان با دغدغه شدید درباره شیوه ای آغاز شد که الگوی حاضر ما برای توسعه شهری زیست پذیری محیطی جهان را در معرض تهدید قرار داده بود.

در بریتانیا، شهرهای پایدار در کانون سیاستگذاری شهری جای دارند. بااینهمه روشن نیست چه چیزی از نظر سیاستگذاران بریتانیایی یک شهر پایدار را می سازد. زمینه های اقتصادی، اجتماعی و محیطی در گزارش به سوی یک نوزایی شهری داده شده، اما از چگونگی ترکیب آن ها به منظور ایجاد و تغذیه شهرهای پایدار حرفی در میان نیست. با مقایسه شکل ناپایدار هوستون با دیگر شهرهای پایدار و متراکم تر بریتانیا تاکیدی بر ممتاز بودن طراحی شهری وجود دارد، همان طور که هر دو مکان فوق مکان هایی همساز هستند. موسسه پژوهش های شهری پایدار در دانشگاه نورت هومبریای بریتانیا که مدت ها سابقه پژوهش بر روی پروژه های مفرد درباره دوام پذیری دارد، اما تعاریف چندانی درباره شهرهای پایدار ندارد(http://www.sustainable-cities.org.uk/home.html). .

در بخشی دیگر از اروپا، کمیسیون اروپا ابلاغیه سی او ام (2004) 60 به سوی یک استراتژی موضوعی درباره محیط زیست شهری ژانویه 2004 را پذیرفت که عقاید کمیسیون درباره استراتژی موضوعی محیط شهری را در تابستان 2005 اجرایی کرد. چهار موضوع در این میان مطرح شده: مدیریت محیط زیست؛ حمل ونقل شهری؛ ساخت و ساز پایدار؛ و طراحی شهری. موضوعات فوق با طبیعت تداخل داشته و پیوندهای محکمی با بسیاری از برامدهای زیست محیطی دارند. به سایت زیر نگاه کنید:

http://europa.eu.int/comm/environment/urban/thematic_strategy.htm

از نظر جهانی، پندار "توسعه پایدار" در سال های دهه 1970 پیدا شد و اصل طلایه دار قاعده سازی سیاست های مربوط به روابط میان جمعیت، محیط و توسعه صنعتی است (مارکت، بدون تاریخ). سازمان ملل با هدف نهادینه کردن توسعه پایدار در میان اعضا، در سال 1987 نسبت به ایجاد کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه اقدام کرد. گزارش کمیسیون، آینده مشترک ما، که با نام گزارش برونت لنت، وزیر سوئدی دارنده سمت ریاست کمیسیون نیز مشهور است، پنج اصل روشن برای توسعه پایدار به سیاستگذاران ارائه داده است:

تغییر الگوهای کنونی رشد اقتصادی، فناوری، تولید و مدیریت که شاید تاثیراتی منفی بر محیط زیست و جمعیت داشته باشند؛

تامین شغل، غذا، انرژی، آب سالم و خدمات بهداشتی برای همه مردم؛

کنترل جهانی رشد جمعیت؛

حفاظت از منابع طبیعی برای نسل های آیندآینده؛

ادغام ملاحظات اقتصادی، زیست محیطی و جمعیتی در تصمیم گیری ها و طرح ریزی های سیاستگذارانه؛

ناحیه هایی در دنیا که ممکن است تحت تاثیر مثبت این ایدئولوژی رشد قرار بگیرند، تنها به کشورهای جهان سوم محدود نمی شوند. تنها کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق که دارای اقتصاد های گذاری بودند در جایگاه تصویب سیاست های توسعه پایداری قرار دارند که به بهبود کیفیت محیط زیست می انجامد. این حرف در مورد شهرهای قدیمی تر در کشورهای توسعه یافته نیز درست است، چه آن ها در صنعتی زدایی به شدت موفق بوده و حالا باید به روش های جدید به توسعه دوباره دست یابند.

اجرای توسعه پایدار به این معناست که دولت به عنوان مدیر رشد، نقشی کلیدی ایفا می کند. این امری نیست که هر کشوری به خصوص کشورهایی مانند ایالات متحده خواهان پذیرش آن باشند. یک ناحیه برجسته در امر مدیریت، خود را از طریق پایش صنعت، کشاورزی، انرژی و سیستم های حمل و نقل، سلامت جمعیت، مدیریت زباله و بهره برداری از منابع طبیعی، درگیر تعدیل محیط زیست می سازد.

آن دسته از کشورهایی که رشد پایدار را دنبال می کنند، اقدامات سیاستگذارانه زیر را در دسترس دارند: تدوین و اجرای قوانین، تعهد به اصلاحات صنعتی، تنظیم رشد و فعالیت های اقتصادی، برقراری بودجه و انگیزه های حفاظت از محیط زیست، گسترش آموزش درباره محیط زیست، تعیین بودجه ای برای پاکسازی زباله های سمی، و حمایت از پژوهش (مارکت، بدون تاریخ).

استدلالاتی که به جوامع دارای بازار سرمایه داری اجازه دخالت بیشتر دولت را می دهند شامل نیاز به کاهش هزینه های جبران سلامت و زیست محیطی برای جامعه، نتیجه کارایی گسترده تر در صورت دنبال کردن ایدئولوژی فوق، کاهش میزان افزایش هزینه های صنعتی ناشی از نظارت بر منابع در آینده هستند.

ایدئولوژی پایدار باوری عمیق مبنی بر اینکه گروه های اجتماعات محلی از هر نوع باید فعالانه در آوای ترویج دهنده یا رشد هوشمند شرکت داشته باشند، را افزون بر دخالت بخش دولتی یا خصوصی در هم می آمیزد. این امر شامل حفظ منابع در سطح خانواده، بازیافت و حمایت از منابع عمومی عرضه مانند حمل ونقل می شود.

همچنین نگرشی مشکوک تر و خوش بینانه تر درمورد فناوری به مثابه ناجی منابع حتی به همراه پدیده رشد وجود دارد. اما همزمان، درخواستی برای توسعه شیوه های نوین فناوری هست که به پایداری و حفظ قابلیت حامل بودن زمین کمک کنند.

گزارش برونت لنت همچنین به این نکته اشاره دارد که سبک زندگی مطلوب شهروندان شمالی که شامل شیوه ای است که شهرها بر اساس آن ساخته شده اند، از نظر زیست محیطی قابل تحمل نیست. این مهم ترین پیامی بود که کنفرانس "ارت سامیت" در ریودوژانیرو را تحت تاثیر قرار داد و به امضای طرح جامع ایجیندا21 بر پایه روی آوردن به روند توسعه به سمت دوام پذیری انجامید. این امر از سوی اغلب کشورهای جهان به رسمیت شناخته شد که روند توسعه امروز بر پایه منابع غیرتجدیدشونده بنا شده و تاثیری مخرب بر محیط زیست دارد. از این رو باید چرخشی در این شیوه انجام شود. اکنون تاکید بر گسترش منابع تجدید شونده به تمام راه های ممکن هم در ساخت و هم در نگهداری از محیط ساخته و پرداخته شده به منظور دوام زمین برای نسل های آینده است.

مطالعه ای که توسط پارتنی (2003) انجام شده، نشان می دهد در ایالات متحده 25 شهر به تازگی وثیقه ای را امضا کرده و متعهد شده اند نوآوری هایی برای دنبال کردن رشد پایدار انجام دهند. از این شهرها می توان پورتلند، سیاتل، سن خوزه، سان فرانسیسکو، بولدر، توکسن، فونیکس، چاتانوگا، جکسون ویل، تامپا، میل ووکی و بوستون را نام برد. با اینهمه پرداختن به پایداری، از منظر هر شهر متفاوت بود. پندار اصلی تمامی تلاش ها سازگار کردن امر رشد و استفاده از منابع به همراه حفظ قابلیت سیستم های طبیعی ناحیه ای محلی است. برای نمونه در ماهیگیری باید مصرف انسانی و توان طبیعی ماهی ها برای تکثیر سازگار شود و برداشت باید در سطحی محدود شود که به آشفتگی این تعادل منجر نشود. از این رو پایداری در نفس خود در برابر رشد قرار نمی گیرد، بلکه بر دخالت دولت به منظور مدیریت توسعه تاکید می کند. در عمل، هریک از این شهرها سیاست های متنوعی را پذیرفت که همگی زیر برچسب پایداری جای می گرفت. برای نمونه سانتا باربارا در کالیفرنیا بر محیط زیست؛ کمبریج در ماساچوست بر کمک بسیار گسترده تر بود و شامل سلامت و آسایش، امنیت اقتصادی و نقشی اجتماعی در تصمیمات مربوط به طرح ریزی می شد. مطالعه پورتنی نخستین مطالعه ایست که به ارزیابی دقیق چندوچون نقش هر شهر در این میان پرداخت. با وجود نواحی بسیاری که نام برده شد- به خصوص پس از کنفرانس ریو دوژانیرو- و علاقمند به رشد پایدار بودند، پورتنی پژوهش خود را بر این نکته معطوف کرد که کدام شهرها دقیقا چه اقداماتی برای دنبال کردن این هدف انجام داده اند.

مشکل ترین بخش کار، گسترش اقداماتی برای استفاده از منابع و نیز اقداماتی برای حفظ پایداری بود. "هر گونه مطالعه نزدیک ادبیات مفهومی فوق به این نتیجه می رسد که پایداری، خود یک مفهوم چند بعدی است و هرگونه تلاش برای ارزیابی میزان جدیت هرشهر برای رسیدن به این هدف، لزوما به محاسبه ابعاد فراوان آن نیز می انجامد." (پورتنی، 2003:31). شاخص اصلی این بود که آیا یک شهر در حال حاضر یک طرح قابل به رسمیت شناسی درمورد پایداری در دست دارد. سپس نشان اصلی این طور بود که آیا این شهر در طرح خود دارای "شاخص های پایداری" نیز هست. از این رو پایداری در واقع راهی برای انجام طرح ریزی های استراتژیک پس از روشن ساختن اهداف رشد و تعریف دقیق شاخص هایی بود که نشان می دهند آیا نیل به اهداف فوق ممکن است.

برخی از عواملی که در بینش محلی به پایداری در میان 25 شهر مورد مطالعه قرار گرفت عبارت بود از : وجود یک طرح جامع گسترده ناحیه ای، اهداف زیست محیطی، اهداف سلامت، راندمان انرژی، اهدافی برای توسعه اقتصاد محلی، کیفیت شاخص های زندگی، برامدهای برابری زیست محیطی و اجتماعی، برامدهای شرکت دولت و اجتماع متعهد در تصمیم گیری، ترتیبات اداری برای اجرای طرح چه کرده اند؟، آیا طرح فوق به یک طرح ناحیه ای پیوند خورده است؟

بر اساس نظر پورتنی:

"در اینجا در میان این شاخص های پایداری، نخستین هدف، عادت دادن آنان به ارزیابی این نکته نیست که آیا شهرها به اهداف خود رسیده و به شهری پایدارتر تبدیل شده اند یا نه. از آنجا که از شروع سیاست دنبال کردن توسعه پایدار، مدت اندکی می گذرد، چنین کاری بیش از اندازه زود خواهد بود. بهتر است به جای آن به بررسی این امر بپردازیم که از نظر آنان استانداردها و معیارهای مهم برای کار در جهت حفظ پایداری کدام است و نیز این نکته که آیا آنان به مهیاسازی برامد مناسبی از این پرداخته اند که چه انواعی از شهرهای مورد بحث در صورت رغبت به پرداخت جدی به مساله پایداری به کمک نیاز دارند." (2003: 37)

دیگر سود این مطالعه تطبیقی پرده برداشتن از راهی بود که شهرها از طریق آن به تعیین شاخص های اجتماعی استفاده از طرح ریزی پایدار پرداخته بودند. شاخص های فوق از شهری به شهر دیگر متفاوت بود. با اینهمه مطالعه پورتنی به انتشار این اطلاعات کمک کرد به گونه ای که نواحی فوق توانستند تعیین کنند آیا شاخص های جایگزین برای نیازهای محلی آنان مناسب تر نیست. یکی از نتایج حاصل شده اقدام به "طرح ریزی شاخص ها"یی بود که می بایست یافت می شد و نیز درخورسازی اقدامات مقتضی مربوط به پایداری برای استفاده در طرح های استراتژیک.

"شاخص های فوق با هدف مهیاسازی اقدامات روشن منطقی و محک هایی برای ارزیابی این نکته بود که آیا پیشرفتی در مسیر رسیدن به پایداری بیشتر صورت گرفته... طرح شاخص ها در اصل به صیقلی کردن منابع اطلاعاتی در دسترس برای شهرهای آن ها و ملاحظه این مطلب می پردازد که کدام قطعه اطلاعاتی به صورت بالقوه فراستی برای پیشرفت به سمت پایداری فراهم می آورد. به ندرت یک پروژه شاخصی در جستجوی توسعه اقدامات نوین با مشخصه های مهم برمی آید." (پورتنی، 2003:40)

در ذیل خلاصه ای از شاخص های استفاده شده در برخی شهرها آمده است:

اقدامات در زمینه های: کیفیت هوا، تنوع زیستی، انرژی، تغییر اقلیم، نقصان ازن، غذا، مواد خطرناک، سلامت انسان، پارک ها و فضاهای باز، توسعه اقتصادی، رشد جمعیت، انصاف محیطی، اطلاعات عمومی و انتشاراز راه آموزش، زباله های جامد، حمل ونقل، کیفیت آب، هزینه های شهرداری و حفظ منابع طبیعی.

مطالعه پورتنی این امر را آشکار کرد که در اجرای یک طرح، موارد زیر ملاحظات مهمی به شمار می روند:

قادرساختن یک اجتماع به شناسایی آنچه ارزشمند است و سپس در اولویت قراردادن ارزش ها.

متعهدکردن افراد و گروه های بزرگ تر برای پاسخگویی نسبت به حصول نتایج.

ساخت سازوکارهای دموکراتیک تصمیم گیری و شراکت.

اجازه دادن به ساکنان یک اجتماع برای ارزیابی عوامل مهم و لحاظ کردن آن ها در روند طرح ریزی.

 

روشن است که برامد کلیدی در دنبال کردن پایداری، اجرا و توانایی دولت برای متعهد ساختن گروه ها و افراد در شهر در جایگاه پاسخگویی است.

پورتنی مشاهده کرد هریک از دسته شاخص های مورد استفاده یک ناحیه محلی، خود شاخصی است از این امر که کدام شاخص از نظر ساکنان محلی از همه مهم تر است. شاخص های پایدار کانونی شده بر برامدهای قومی، اجتماعی و فرهنگی شامل موارد زیر بود: شمار ساکنان بدون خانه، شمار جرایم خشونت بار، میزان کلی جرم و میزان سوء استفاده از کودکان. برامدهای سیاسی نیز عبارت بود از : سطح مشارکت، تعداد شرکت کنندگان، تناوب برخورد ساکنان با مقامات و سطح فعالیت های داوطلبانه.

سرانجام پورتنی توانست شاخص های مختصری از دنبال کردن جدی پایداری را گسترش دهد: توسعه خوشه ای مسکونی، توسعه دوباره مناطق توسعه یافته قدیم، پارک های بوم- صنعتی، رشد و طراحی هوشمند، عبور و مرور عمومی، لاین وسایل نقلیه با چند سرنشین، محدودیت پارکینگ در پایین شهر، برنامه دوچرخه سواری، بازیافت زباله های خانگی، بازیافت صنعتی، کاهش آلودگی هوا، برنامه های مربوط به زباله های خطرناک، بازیافت در تمامی دفاتر دولتی، برنامه های کاهش سرب و آزبست، استفاده از انرژی های تجدیدشونده، حفظ منابع انرژی، برنامه های جایگزین انرژی، حفظ منابع آب و مشارکت ساکنان محلی در طرح ریزی.

او با استفاده از این ضمیمه نام 24 شهر را ردیف کرد که گفته می شد دنباله رو برنامه پایداری بودند: سیاتل، اسکاتزدیل، سن خوزه، بولدر، سانتا مونیکا، پورتلند، ST، تامپا، چاتانوگا، توسکن 10 شهر بالای فهرست بودند. 10 شهر آخر از 15 تا 24 شامل کلولند ، بروکلین، بوستون، اورلاندو، سانتا باربارا، ایندیاناپولیس، اولیمپیا، نیوهاون، برونزویل (تگزاس) و میلووکی بود. 4 شهر میانه این دو عبارت بود از : آستین، فونیکس، جکسونزویل و کمبریج (ماساچوست).

خلاصه کلام، پورتنی دریافت در میان همه 24 شهری که گفته می شد برخی جنبه های توسعه پایدار را دنبال می کردند، تنها هشت شهر به طور جدی این هدف را دنبال می کردند.

                                      رشد VS رشد هوشمند

مفهوم "رشد هوشمند" با پایدار پیوند خورده است. گاهی اوقات واژه نخست در جنبش های سیاسی استفاده می شود که طرح ریزی بهتری برای نواحی محلی را دنبال می کنند.

کار "رشد هوشمند" دفاع از این امر است که خود رشد چگونه باید به کیفیت زندگی پیوند خورده و زمانی که این طور نیست چگونه نباید دنبال شود. در میان تمامی برنامه ها، الگوی رشد بی قاعده از همه منفورتر بود. از این رو "رشد هوشمند" قضاوتی است که در برابر الگوهای معاصر گسترش بی قاعده توسعه ای قرار می گیرد که "بی معنا" تلقی می شوند و تخریب موفقیت محیطی را به دنبال دارند. طراحی دون و مدیریت نامناسب عمومی محیط زیست، اموری تخریب کننده هستند که گسترش بی قاعده کم تراکم و تنظیم نشده به همراه ازدحام ترافیکی و هزینه های فزاینده خدمات اجتماعی پایه را سبب شده اند.

بر اساس نظر پورتنی (2003:40) "رشد هوشمند ارتباطات میان توسعه و کیفیت زندگی را به رسمیت می شناسد. این امر رشد نوین را برای بهبود جامعه به کار می برد. جنبه های تشخیص رشد هوشمند در یک اجتماع، از محلی به محل دیگر تغییر می کنند. رشد هوشمند نوین رشدی بیشتر با مرکزیت شهری، عبورومرور و پیاده رو محور است و در آن آمیخته ای وسیع از خانه سازی و استفاده های تجاری و خرده فروشی هست. نیز طرفدار حفاظت از فضای باز و دیگر ملایمت های زیست محیطی است."

بسیاری از نواحی کشور پاسخگوی مشکلات ایجاد شده به دنبال رشد بودند و این پاسخگویی به سادگی از طریق قوانین ایالتی تصویب شده ای انجام شد که حکم می کنند طرح ریزی پیش از رشد می تواند مورد موافقت قرار گیرد. این یک طرح ارشد است که باید در محل تنظیم شود. اما قطعا می دانیم تمامی این طرح ها چگونه در برابر نیازهای رشد واژگون می شوند (به مدخل طرح ریزی؛ املاک و مستغلات؛ پراکندگی نگاه کنید).

به عنوان مثال های "رشد هوشمند" موفق می توان از پورتلند و سیاتل نام برد. در پورتلند، تنظیمات منطقه بندی به منظور حفاظت از نواحی حساس و ارزنده زیست محیطی انجام گرفت. این به اصطلاح منطقه های زیست محیطی در قالب یک طرح ارشد ساخته شد. مدخل پراکندگی درباره یک مطالعه جدید بحث می کند که نشان می دهد چگونه برخی از طرح های پورتلند توسط دست اندرکاران توسعه واژگون شد. شهر سیاتل مفهوم دهکده های شهری را به عنوان اصل سازمان دهنده ای ورای طرح ارشد خود پذیرفت که مهیاگر تنظیمات و انگیزه های ایجاد توسعه مطلوب یا رشد هوشمند در بخش های شهر است. طرح عمده سیاتل به نام "محدوده بالای شهر" خوانده می شد و این، طرح یک توسعه دوباره انبار بسته شده سیرز و ناحیه پارکینگ آن بود. این پروژه به استفاده ای مختلط از دهکده شهری کامل به همراه ساکنان اقدام کرد. برای مشاهده بحثی درباره این پروژه و دلایل اینکه چرا نشان از موفقیت در آن به اثبات نرسید، به مدخل شهرسازی نوین نگاه کنید. به طور عمده، به رغم بهترین تلاش های انجام شده توسط طرفداران رشد هوشمند به منظور تغییر رفتار مردم، آنان در برابر پندار ترک خودرو و تبدیل شدن به عابر پیاده مقاومت نشان دادند. هر دو نمونه پورتلند و سیاتل، در ادبیات رشد هوشمند و شهرسازی نوین بسیار ذکر می شوند، اما هردو در واقع تنها از موفقیتی محدود بهره مند شدند. به این دلیل، مطالعه شیوه ای که نیروهای قدرتمند رشد در جامعه ما از طریق آن، تلاش ها به منظور طرح ریزی بهتر را تحلیل می برند، مهم است. مدخل های پیشین این اطلاعات را مهیا کرده اند.

                                                منابع

Marquette, Catherine, n.d. ‘Population and Environment in Industrialized Regions’.

International Union for the Scientific Study of Population, Policy and Research, Paper #8.

Portney, K. 2003. Taking Sustainable Cities Seriously. Cambridge, MA: MIT Press.

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری(1): مکتب شیکاگو
http://www.anthropology.ir/node/12775

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری(2): شهر
http://www.anthropology.ir/node/12977

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری(3): جماعت
http://www.anthropology.ir/node/13045

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (4): تعریف استان، مکان، مناطق آماری مادرشهر، و سایر سرشماری ها
http://www.anthropology.ir/node/13128

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (5): قلمروزدایی و قلمروسازی
http://www.anthropology.ir/node/13219

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (6): آموزش و بازتولید کار
http://www.anthropology.ir/node/13274

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (7): مسائل زیست محیطی
http://www.anthropology.ir/node/13359

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (8): فضای زنانه
http://www.anthropology.ir/node/13453

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (9): بحران مالی
http://anthropology.ir/node/13507

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (10): نوسازی بافت فرسوده

http://www.anthropology.ir/node/13586

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (11): حاشیه نشینی و تبعیض نژادی

http://www.anthropology.ir/node/13658

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (12): جهانی شدن

http://www.anthropology.ir/node/13727

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (13): بی خانمان

http://www.anthropology.ir/node/13846

مفاهیم کلیدی در مطالعالت شهری (14): فضای مردانه

 http://www.anthropology.ir/node/13914

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (15): اقتصاد غیر رسمی

http://www.anthropology.ir/node/13946

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (16): مدل های رشد شهری

http://www.anthropology.ir/node/14071

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (17): ناحیه کلان شهری چند مرکزی

http://www.anthropology.ir/node/14161

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (18): محله  

http://www.anthropology.ir/node/14265

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (19): شهرسازی نوین

http://www.anthropology.ir/node/14344

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (20): زندگی شبانه و گریزهای شبانه شهری

http://www.anthropology.ir/node/14455

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (21): ابر شهری شدن و شهر اولیه

http://www.anthropology.ir/node/14504

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (22): عابران پیاده و خودروها

http://www.anthropology.ir/node/14595

 مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (23): طرح ریزی- شهرها، حومه ها، نواحی کلان شهری   

http://www.anthropology.ir/node/14722

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (24): شهرسازی پسامدرن و مدرن

http://www.anthropology.ir/node/14779

 مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (25): نگهداری

http://www.anthropology.ir/node/14880

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (26): املاک و مستغلات

http://www.anthropology.ir/node/15043

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (27): محله های پست و حلبی آباد ها

http://www.anthropology.ir/node/15227

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (28): رویکرد اجتماعی- فضایی http://www.anthropology.ir/node/15523

 مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (29): پراکندگی

http://www.anthropology.ir/node/16812

مفاهیم کلیدی در مطالعات شهری (30): حومه و حومه سازی

http://www.anthropology.ir/node/17702

 

ایمیل مترجم: Shayesteh.madani@gmail.com

 

 دوست و همکار گرامی
چنانکه از مطالب و مقالات منتشر شده به وسیله «انسان شناسی و فرهنگ» بهره می برید و انتشار آزاد آنها را مفید می دانید، دقت کنید که برای تداوم کار این سایت و خدمات دیگر مرکز انسان شناسی و فرهنگ، در کنار همکاری علمی،  نیاز به کمک مالی همه همکاران و علاقمندان وجود دارد. برای اطلاع از چگونگی کمک رسانی و اقدام در این جهت خبر زیر را بخوانید
http://anthropology.ir/node/11294