ارمنیان در حوالی قرن دهم هجری/ هفدهم میلادی به ادبیات عاشقی روی آوردند. اما موضوع جالب توجه آن است که اولین نمونه‌های شعر عاشقی، در نواحی ارمنی‌نشین خارج از سرزمین ارمنستان و بدون شک، تحت تأثیر عاشق‌های ترک زبان به وجود آمدند. تا به امروز، محققان ارمنی در این موضوع اتفاق نظر دارند که ادبیات عاشقی ارمنی ابتدا در جلفای اصفهان و بلافاصله بعد از کوچ ارمنیان از جلفای ارس به

به غیر از حضور در پای صندوق و دادن رای شخصی، حضور ارامنه در انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای شهر در روز ۲۴ خرداد، به چند شکل انجام گرفت: نخست انتشار سندی بود با عنوان «انتظارات و خواسته های جامعه ارامنه ایران از رئیس جمهور آینده» که امضای خلیفه‌گری‌های ارمنی ایران، نمایندگان ارامنه در مجلس شورای اسلامی و مطبوعات و انجمن‌های ارمنی کشور را پای خود داشت. در این سند

تصویر: آکچام
موضع رسمی ترکیه در انکار نژادکشی ارامنه در سال‌های جنگ جهانی به جای خود باقی است، امّا فضای رسانه‌ای و روشنفکری ترکیه بی‌تردید تغییر کرده است. اکنون در مطبوعات ترکیه درباره قتل‌عام ارامنه صحبت می‌شود؛ روشنفکران دموکراسی‌خواه تُرک، به مسأله آگاهند و خواهانِ به رسمیت شناخته شدن نژادکشی از سوی دولت‌شان و پوزش از ارامنه هستند. در این دگرگونی، نوشته‌های تانِر آکچام، جامعه‌شناس و تاریخ‌نگار

(یک نگاه تاریخ سینمایی)
برای شناخت زاون بیش از سی سال وقت در اختیار داشتم از هنگامی که اورا  در جریان    اولین جشنواره دانشجویان کشور دیدم تا هنگامی که دانشجویانش شاخه های گل نثارش کردند  . اما همیشه  در پی معنای نام زاون بودم . با خودم می گفتم اگر بخواهم یک شخصیت را بشناسم بهتر نیست   با معنای "نام" او شروع شود ؟ در فرهنگ ها به دنبالش گشتم : زاون از مشهورترین نام های ارمنی  و تغییر شکل یافته ساوین است که

فوریه سال میلادی جاری یکی از مشهورترین شاعران معاصر ارمنستان با زندگی وداع گفت. او به نسلی تعلق داشت که افق‌های جدیدی در برابر شعر ارمنی گشودند. نوروان، شاعر ارمنی-ایرانی، در شماره 143 هویس درباره اهمیت شعر او نوشته است. ترجمه تکه‌هایی از نوشته نوروان را در اینجا می‌خوانید:

یک ماه پس از آغاز بنای دارالفنون در ۱۲۶۶ه.ق. امیرکبیر صدراعظم باکفایت ایران زمین، به «جان داودخان» ارمنی، داوید داویدیان، مأموریت داد به کشور اتریش و پروس برود و معلمانی برای تدریس در دارالفنون استخدام کند. امیرکبیر تجربه تلخی از نفوذ بیگانگان در ایران داشت و مخالف سرسخت استخدام معلم از کشورهای انگلستان، فرانسه، و روسیه تزاری بود. از این رو برای استخدام معلم کشور اتریش را برگزید، چون این کشور

تصویر: کلیسای سرکیس مقدس/ تهران
این مقاله با استفاده از دو بعد جانشینی و همنشینی، یکی از مهم‌ترین ابزار تحلیل متن در نشانه‌شناسی ساختگرا، ضمن توصیف یکی از اعیاد ارمنی که منسوب به تبرک انگور است، نشان خواهد داد که چگونه رویدادهای فرهنگی تحت فشارهای عقیدتی، با فراموش کردن علت و فلسفه وجودی و صرف حفظ مراسم و آیین آداب و رسوم برگزاری نه تنها جانشین رویدادهای فرهنگ غالب شده‌اند

پیوست: 

Substitution of Symbols in the Span of Time Consecration of Grape among the Armenians.doc

در سال ۱۹۳۶ میلادی (۱۳۱۵ شمسی) رضا شاه بعد از سفر به ترکیه و به درخواست کمال آتاتورک دستور داد مدارس ارمنی ایران تعطیل شوند. کودکستانی که در کنار مدرسه داوتیان کار می‌کرد نیز مشمول این فرمان شد. وقتی بعد از برکناری رضاشاه مدارس ارمنی بازگشایی شدند، هیأت امنای مدرسه داوتیان تصمیم گرفتند کودکستان مستقلی تاسیس کنند و برای این کار خانم البیس فراهیان را به کار دعوت کردند.

مجسمه لنین در سال ۱۹۴۲م. در میدان جمهوری ایروان نصب شد و در سال ۱۹۹۱م. بساطش برچیده شد. در دوره شوروی گفته می‌شد که این مجسمه در میان بی‌شمار مجسمه‌های رهبر انقلاب کمونیستی اکتبر ۱۹۱۷ یکی از بهترین‌هاست. پایه مجسمه هم که در سال ۱۹۹۶ برچیده شد اثر هنری به شمار می‌آمد.

جامعه‌ی ارمنیان در هند شرقی هلند اقلیت شناخته‌شده‌ی کوچکی را تشکیل می‌‌داد. آن چه در پی می‌آید ترجمه‌ای انگلیسی از مقاله‌ای است که در ماهنامه‌ی فیلاتلی چاپ و در آن بخشی از پس‌زمینه‌ی ارمنستان برای مخاطبان هلندی شرح داده شده است. می‌بینیم که چه‌طور ایران برای بعضی از ارمنی‌ها تبدیل به موطن‌شان شد و جایی که ارتباط‌های تجاری‌شان را بنا نهند. نامه‌نگاری‌های ارمنی‌های جزایر جاوه و بالی با

انتخابات پانزدهمین دوره مجمع نمایندگان (پادگاماوُراکان ژُقوُو padgamavorakan zhoghov) ارامنه تهران و شمال کشور روز جمعه ۲۶ آبان ماه 1391 در محلات ارمنی‌نشین تهران و شهرستان‌های قزوین، رشت، انزلی، ساری، گرگان و اراک برگزار شد. ۵۷۰۰ نفر در انتخابات شرکت کردند. تخمین زده می‌شود این رقم حدود ۲۵ درصد کل واجدین شرایط رأی دادن باشد.

جنگهای ایران و روس در نخستین دهههای سده نوزدهم میلادی که به عقد قرارداد ترکمنچای و جدایی قفقاز، از جمله ارمنستان کنونی، از ایران انجامیدند در تاریخ ایران مشهورند. در کتابهای درسی مدارس کشور از قرارداد ترکمنچای به عنوان قرارداد ننگین یاد میشود. امّا اگر از دیدگاه ساکنان مسیحی این مناطق نگاه کنیم، اوضاع کمی فرق میکند. ارامنه آن خطه که از یک سو از ظلم و ستم نظام فئودالی حاکم بر ایران به ستوه آمده

در سال ۱۹۹۱ اتحاد جمهوری‌های شوروی از هم پاشید و جمهوری‌هایی که در چارچوب این واحد سیاسی بزرگ تعریف می‌شدند از هم جدا شدند. اعلام استقلال جمهوری ارمنستان نقظه پایانی بود بر دوّمین جمهوری ارمنستان. جمهوری سوسیالیستی ارمنستان شوروی که در ۲۹ نوامبر سال ۱۹۲۰ اعلام موجودیت و 71 سال عمر کرد. در این شش دهه مردم ارمنستان تاریخ پرفراز و شیبی را پشت سر گذاشتند.

روز جمعه ۱۶ نوامبر2012 (۲۶ آبان 1391) انتخابات پانزدهمین دوره مجمع نمایندگان ارامنه تهران (پادگاماوُراکان ژُقوُو padgamavorakan zhoghov) برگزار شد. بیش از ۵۷۰۰ نفر در محله‌های ارمنی‌نشین تهران و شهرستان‌های قزوین، رشت، انزلی و گرگان برای انتخاب ۵۳ نماینده این مجمع که با اندکی تسامح می‌توان آن را نوعی پارلمان جامعه ارامنه دانست به پای صندوق‌های رای رفتند.

 کشف یک شهر جدید  باستانی در منطقه آرتساخ (قرهباغ کنونی) و انجام کاوشهای باستانشناسی در آن، از خبرهای هیجانانگیز چند سال اخیر بوده است. این شهر که متعلق به سده اول پیش از میلاد است، تیگراناکرت نام دارد.
بسیاری از جهانگشایان در طول تاریخ شهرهایی ساخته و به نام خود نامیدهاند. در ایران باستان شهرهایی چون اردشیر خوره، وه اردشیر، نیو

نزدیک به یک قرن پس از قتل عام ارامنه (۱۹۱۶-۱۹۱۵)، امروز شصت هزار ارمنی در ترکیه زندگی می کنند. در استانبول، جامعه ارامنه از یک شبکه آموزشی برخوردار است : شانزده مؤسسه که حدود سه هزار دانش آموز را زیر پوشش قرار می دهد.  آنها مأموریت دشوار زنده نگه داشتن یک زبان و یک فرهنگ را دارند در حالیکه شناخت زبان ارمنی رو به افوال است، قربانی سلطه زبان ترکی.

چه عواملی در شکل‌گیری هویت آدم‌ها به عنوان متعلقان این یا آن گروه قومی یا دینی خاصی مؤثرند و باعث می‌شوند کودک خود را از همان نخستین سال‌های زندگی مسلمان، مسیحی، ارمنی، زرتشتی و غیره بداند؟ خواهید گفت: زبان، اعتقادات و باورها، جشن‌ها، موسیقی ملّی و در یک کلام، فرهنگ. امّا این فرهنگ جزئی هم دارد که گاه آن قدر پیش‌پاافتاده به نظر می‌آید که اکراه داریم آن‌ را هم جزئی از فرهنگ به حساب آوریم. این عامل

نویسندگان ارمنی فارسی‌نویس ما این روزها تقریباً همه قصه‌نویسند، امّا واهه آرمن به فارسی شعر می‌نویسد. اخیراً مجموعه جدید شعرهای او به نام باران بگیرد، می‌رویم توسط نشر امرود و کتابی از ترجمه‌های او از اشعار کوتاه از شاعران معاصر ارمنستان توسط نشر چشمه منتشر شده است. واهه آرمن متولد سال 1339 (1960 میلادی) شهر مشهد است. او در جوانی به خاطر یک تصادف اتوموبیل توان راه رفتن خود را از دست داد. این حادثه

روز 18 اردیبهشت 1391  عالیجناب جاثلیق آرام اوّل رهبر کلیسای ارمنی (حوزه سیلیسی) برای دیداری سه‌هفته‌ای وارد ایران شدند. در پارچه‌نوشته‌ای که بر سر در کلیسای سرکیس مقدس (واقع بلوار کریم خان زند) به ایشان به عنوان پیشوای دینی ارامنه جهان خیر مقدم گفته شده بود، لقبی که در برخی از مطبوعات ارمنی‌زبان ایران مورد انتقاد قرار گرفت. منتقدان این لقب را منحصر به جاثلیق حوزه اجمیادزین می‌دانند. درک این

صفحاتی از کتاب سفر به آرارات
 مایکل جی.آرلن Michael J.Arlen نویسنده کتاب سفر به آرارات، که در سال 1930 در انگلستان متولد شده است، فرزند مایکل آرلن (یا تیکران کویومجیان 1895-1956م.)، نویسنده و نمایش نامه نویس ارمنی تبار، و زاده ی بلغارستان است که در اوایل قرن حاضر به انگلستان مهاجرت کرد

وضع زندگی ارمنیان جاواخک روزبه روز نگران کننده‌تر می‌شود. نادیده گرفتن حقوق فرهنگی و زبانی آن‌ها از یک سو، کاهش برنامه ریزی شده جمعیت ارمنی از سوی دیگر، و برخوردهای غیرقانونی با ارمنیان جاواخک به حدی رسیده که دیگر نمی‌توان بیکار نشست. در این رابطه سازمان‌های جوانان ارمنی فعالیت می‌کنند و در روزنامه‌ها همیشه مطالبی درباره این موضوع چاپ می‌شود، مخصوصا زمانی که کلیسایی تخریب

تصویر: کلیسای سورپ خاچ در مسکو
 بعد از فروپاشی شوروی، تغییراتی ایجاد شد که بر ساختار دیاسپوراهای ملی در روسیه تأثیراتی گذاشت. دیاسپوراها الگوهای حضورشان را تغییر دادند و خود را با محیط در حال تغییر بعد از کمونیسم، مطابقت دادند. این تغییر خود را در روند گسترش و پاگرفتن این دیاسپورا نشان می دهد. در

تصویر:   تابلوی «فردوسی شاهنامه را برای سلطان محمود غزنوی می خواند» اثر وارتگس سورنیانس، رنگ و روغن روی بوم، 138 در 162 سانتی مترـ 1913م.، موزه ملی ارمنستان، ایروان
 شاه نامه فردوسی هرچند در زمان نگارشش آن‌چنان که شایسته بود مورد عنایت شاه غزنوی قرار نگرفت و در همان زمان هنرمندان دربار دست به

تصویر: زن کرد
از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ارمنستان سیمای متفاوتی به خود گرفته است. برای مثال کردهای ازدی(Ezdi) در سراسر شهرها و روستاهای این کشور پراکنده شده و  با مشکلات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مختلفی روبرو بوده اند و هم اکنون نیز بحران هویت فزاینده ای را از

پیوست: 

ezdi.doc

من در سال 1909 از مدرسه ابتدایی هایکازیان ـ تاماریان در محله لیلاوای تبریز فارغ التحصیلان شدم. این برایم یک خوش اقبالی بود، زیرا می‌گفتند قرار است در سال تحصیلی 10- 1909 یک مدرسه متوسطه افتتاح شود و فارغ-التحصیلان دو مدرسه ابتدایی لیلاوا و قلعه (دو محله ارمنی نشین تبریز) در آن جا تحصیل کنند.

تصویر: سلطانیه از جمله مناطقی از ایران است که ارامنه قبل از کوچ اجباری
از ارمنستان توسط شاه عباس صفوی، در آن می زیستند
معمولاً نخستین سال‌های سده هفدهم میلادی را تاریخ ورود ارامنه به ایران می‌دانند، یعنی زمانی که شاه‌عباس گروه کثیری از ارمنیان را از شهر جلفا واقع در کرانه رود ارس به مناطق مرکزی ایران کوچاند. امّا واقعیت این است که حضور ارمنیان در سرزمین‌هایی که درون مرزهای ایران امروزی جا می‌گیرند پیشینه‌ای دیرینه‌تر دارد.