جی. استرنبرگ، رابرت، (1388)، قصّه ی عشق: نگرشی تازه به روابط زن و مرد، ترجمه علی اصغر
بهرامی، تهران : جوانه ی رشد.
این کتاب در حقیقت ترجمه ای است از “Love is a story. A new theory of relationships” که مترجم 

ترجیح داده اند آن را با عنوان "قصّه ی عشق" ترجمه کنند. این عنوان شاید در خواننده ی روشن ضمیری که واخورده از بحران عقیدتی مدرن می کوشد از آن چه با نام آیین و دین موفّقیّت باب شده است، دوری جوید نوعی احساس وازدگی ایجاد کند. اما این کتاب بر آن نیست که روشی را برای موفّقیّت در عشق و شادکامی عرضه نماید، بلکه چنان که در نام لاتین آن مشخّص است، تئوری جدیدی را در روابط میان انسان ها (زن و مرد) معرفی می کند. اصلی ترین سؤال رابرت جی. استرنبرگ که به این نظریه می انجامد، سؤالی است که همه بارها از خود پرسیده ایم : "چرا برخی روابط صمیمانه ی من به موفّقیّت می انجامند و برخی با شکست مواجه می شوند." نویسنده برای رسیدن به پاسخ این پرسش، پس از پیمودن همه ی راه های امتحان شده، در آغاز دهه ی هشتاد میلادی، بالاخره دست به بررسی ساختار عشق می زند. بر اساس نظریه ای که از آبشخور تحقیقات این دوران وی سرچشمه می گیرد، "عشق را می توان با توجه به طیف وسیعی از عاطفه ها، اندیشه ها و انگیزش هایی متفاوت با هم شناخت: پدیده هایی مثل علاقه و میل به انسانی دیگر، برقراری ارتباط متقابل به صورتی شایسته و حمایت از یکدیگر." اما این عناصر نشان نمی دهند که چرا انسانی خاص را دوست داریم و انسانی دیگر را نه. نویسنده در پایان دهه ی هشتاد، در نظریه ی دیگر خود، "نظریه ی سه وجهی عشق"، سه مؤلّفه برای عشق برمی شمرد : صمیمیّت، شور و شهوت، و تعهّد. که این سه، در هر روابط عاشقانه ای با دُزی متفاوت با هم درمی آمیزند. امّا این نظریه ی او هم توضیح نمی دهد که چرا با یک فرد می توانیم رابطه ی عاشقانه برقرار کنیم و با دیگری نه. بالاخره استرنبرگ با نگاه به روایت های افراد از عشق، به این نتیجه می رسد که عشق را از نظرگاه قصّه یا روایت بررسی کند که این به نظریه ی قصّه در عشق می پردازد.
در نگاهی کلی کتاب شامل سه بخش است. در بخش نخست، "قصّه هایی که روایت می کنیم" ، نویسنده توضیح می-دهد درست است که آدمیان همواره درگیر روابط عاشقانه اند و هستند کسانی که در پی درک و بهبود و تحوّل روابط صمیمانه ی خویش باشند، امّا تا پیش از این، با درمان سنّتیِ روابطمان، به نشانگان بیماری پرداخته ایم و نه به علّت های آن. از این رو استرنبرگ به بسط آن چه موجب می شود به عشق به عنوان یک داستان نگاه کنیم، می پردازد و تفاوت واقعیّت ها و افسانه ی ذهنی فرد را روشن می کند. در هر داستان نویسنده ، خود فرد است و هرگاه داستان وی با داستان طرف مقابلش یکسان نباشد، با مشکل رو به رو می گردد. از آن جا که به نظر نویسنده، عشق حتّی در دیدگاه خود فرد هم یک پدیده ی ساده نیست و چون دیدگاه افراد مختلف از عشق، مفاهیم مختلف دارد، همه ی ما نه یک نوع داستان عاشقانه، بلکه قصّه هایی چندگانه داریم که برخی را به برخی دیگر ترجیح می دهیم. جفت های متفاوت هم سبب پدید آمدن داستان های متفاوت برای ما می شوند. عناصر قصّه ی عاشقانه، چون هر داستان دیگریست. پس دارای مقدّمه است که همان آشنایی با طرف مقابل است، بدنه که در طی اتفاقات روزمره شکل می گیرد و پایان که گویی هرگز اتّفاق نمی افتد چه که با پایان گرفتن یک رابطه ی عاشقانه، حتّی پس از گذشت سالیان متمادی، نگاهمان به آن، هنوز در حال تغییر و تحوّل است. نویسنده در این قسمت به خوبی و با مثال، پیرنگ و مضمون داستان را توضیح می دهد. این که در انتخاب داستان عشق، افراد چه داستانی را برمی-گزینند، موضوع دیگر این بخش است. در قسمت پایانی، با عنوان "قصّه ها از کجا می آیند و به کجا می روند"، نویسنده تأثیر خودِ فرد، محیط و شخصی که با وی برخورد داشته است را در شکل دهی به داستان بررسی می کند. حال آن که اتّفاقاتی که در روند رابطه رخ می دهند و به تغییر در داستان می انجامند ممکن است داستان را رو به بهتر شدن و یا بدتر شدن ببرند. این قسمت پاسخ بسیار صریحی به عدم موفّقیّت هایی است که پیش از این در روابط خود داشته ایم و نیز سردرگمی هایی که در حل مشکلات مربوط به آن احساس کرده ایم.
در بخش دوم، "قصّه های عشق"، نویسنده، بیست و پنج داستان را که از نظر ویژگی درونی و نه آماری، تقسیم بندی شده اند، تحت پنج عنوان کلّی تقسیم بندی می کند : قصّه های نامتقارن، شیئ، مشارکت، روایی و گونه (ژانر). در هر یک از این تقسیم بندی ها چند داستان وجود دارد. نامی که نویسنده به آن ها داده است، بسیار روشنگر بازتاب آن ها در واقعیّت است. به عنوان نمونه، قصّه ی معلّم و شاگرد، قصّه ی جنگ و قصّه ی بازی. نویسنده برای هر یک از داستان ها، دو مثال از زندگی واقعی افراد ذکر می کند که به فهم مطلب بسیار کمک کرده است. این افراد کاملاً برای ما آشنا هستند؛ این جا و یا آن جایِ زندگی خود با آنان برخورد کرده ایم. مثلاً قصّه ی جنگ، توضیحی برای رفتار افرادی است که همواره نگران جدا شدن آن ها از هم هستیم اما با گذشت زمان و دیدن دعواهای آنان بی صبرانه از خود می پرسیم پس این رابطه کی تمام می شود؟
در بخش سوم، "مسائل ضمنی"، که کوتاه و در حدود بیست صفحه است، نویسنده می کوشد کاربرد نظریه ی خود را در زندگی توضیح دهد و توصیه هایی را منتج از نظریه ی خود ارائه کند.
 این کتاب به گفته ی نویسنده برای متخصّصان و غیر متخصّصان نگاشته شده است. در واقع نوعی آیین کدیابی و رمزگشایی را یاد می دهد که پس از خواندن آن، بسیاری از مسائل سختی را که در رویارویی با آن احساس ناتوانی می-کردیم، چه در روابط عاشقانه ی خود و چه محیط پیرامون، بهتر و مشخص تر درک می کنیم. سخن پایان این که پژوهش استرنبرگ نباید به عنوان یک متن پیش پا افتاده که اگر رغبت کنیم آن را بخوانیم تلقّی شود، چه که حاوی مسائل اساسی  و ابتدایی زندگی بشر است. کارفرمایی که می داند کارمندش درگیر قصّه ی بازی است، بی شک موفّق تر از اویی است که از تفسیر رفتار زیردست خود عاجز است.

طاهره مقری مؤذّن دانشجوی ارشد مطالعات فرانسه است.