فوریه سال میلادی جاری یکی از مشهورترین شاعران معاصر ارمنستان با زندگی وداع گفت. او به نسلی تعلق داشت که افق‌های جدیدی در برابر شعر ارمنی گشودند. نوروان، شاعر ارمنی-ایرانی، در شماره 143 هویس درباره اهمیت شعر او نوشته است. ترجمه تکه‌هایی از نوشته نوروان را در اینجا می‌خوانید:

«هوانس گریگوریان و همنسلان با استعدادش (ه. ادویان، آرمن ماردیروسیان، داویت هوانس و دیگران) در دهه شصت میلادی با گرد هم آمدن پیرامون نشریه ادبی گارون (بهار) خون تازه‌ای در جان شعر ارمنی دمیدند. شعر پاییز گریگوریان که در همان نشریه منتشر شد (در خیابان / آویخته از درختان / شاعران در نوسان‌اند. / بر چهره‌هاشان لبخندهای زرد / در دست‌ها‌شان سیگارهای خاموش) بسیار مورد توجه قرار گرفت و تا مدّتی در مطبوعات زمان خود مورد نقد و بررسی قرار گرفت. طبیعی بود که کسانی که به تصویر پاییز چنان که در شعر دِریان توصیف شده است خو گرفته بودند، نمی‌توانستند از تصویر شاعران آویخته از شاخه‌های درختان بر خود نلرزند.

مجموعه ساعت‌های آهسته گریگوریان در سال ۱۹۸۶ منتشر شد. این دفتر بستر جدیدی برای رشد شعر ارمنی فراهم کرد، به سبب اصالت و هویت منحصربه‌فردش برای سراینده‌اش افتخار و اعتبار به همراه آورد و بر شعر شاعران جدید ارمنستان تاثیری بسزا گذاشت. شعرهای منثور آن با سادگی و ژرفای‌ خود بین شعر ارمنی و زمانه‌ جدید و هر آنچه به آن مربوط می‌شد پل زدند و خواننده آن‌ها توانست از منظری جدید با احساسات دیرآشنایی چون عشق، خشم، تنهایی و بحران مرگ رابطه برقرار کند. او نتوانست تصویر مرگ خویش و مرگ جهان را به فراموشی بسپارد. شاعر با تک تک سلول‌هایش زندگی می‌کرد و زندگی را در روزمره‌گی آن و در گذر آرام و دگرگونی‌های شهوت‌آلودش تجربه می‌کرد و به این نتیجه می‌رسید که هرچند اوضاع دنیا همیشه بر وفق مراد نیست، امّا خوشبختانه رویاها هستند و هنر رویا ورزیدن نیز.

بر شاخ درخت تنها / پرنده‌ای نشست. / و پرنده خواند / درباره خورشید / درباره باران / درباره آسمان آبی / درباره روزهای روشن و آرام /  … و آوازش چنان خوش / و چنان بی‌ریا بود / که درخت تاب نیاورد / و گل داد.

هوانس گریگوریان شاعری نوآور بود و نه تنها از منظر ابتکار در به کارگیری توانایی‌های زبان، بلکه همچنین به سبب زاویه نگاهش به دنیا و آدم‌ها. از زاویه دید او مسائل و پدیده‌هایی که به ظاهر بسیار پیچیده می‌نمایند، قابل فهم و ملموس می‌گردند».

گریگوریان در سال ۱۹۴۵ در شهر گیومری (لِنیناکانِ سابق)، دومین شهر بزرگ ارمنستان بعد از ایروان، به دنیا آمده بود و در زمان مرگ ۶۸ سال داشت.

مطلب مشترک انسان شناسی و فرهنگ و  دوهفته نامه "هویس" شماره 143، 17 فروردین 

دوست و همکار گرامی

چنانکه از مطالب و مقالات منتشر شده به وسیله «انسان شناسی و فرهنگ» بهره می برید و انتشار آزاد آنها را مفید می دانید، دقت کنید که برای تداوم کار این سایت و خدمات دیگر مرکز انسان شناسی و فرهنگ، در کنار همکاری علمی،  نیاز به کمک مالی همه همکاران و علاقمندان وجود دارد. برای اطلاع از چگونگی کمک رسانی و اقدام در این جهت خبر زیر را بخوانید

http://anthropology.ir/node/11294