محمد باطنی ... [و دیگران](1381)، زبان و جامعه شناسی(مجموعه مقالات)، ترجمه ی م.خوشنام... [و دیگران]، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی: سازمان چاپ و انتشارات
زبان شناسی، زبان را به عنوان یک نظام ساخته شده و جدای از فرد یا گروه جوامعی که آن را به کار می گیرند

، بررسی می کند. زبان از آن رو که ارتباطی عمیق با بسیاری از دیگر ابعاد وجودی انسان دارد، می توان علم شناخت آن را با علومی دیگر همچون جامعه شناسی، روان شناسی، جغرافیا و... پیوند زد و ارتباط میان این علوم را دو به دو با زبان شناسی مورد کاوش و تحلیل قرار داد. در این صورت زبان شناسی دیگر علمی فارغ از بررسی فرد و جامعه و دیگر عوامل موثر و پیچیده در هم ابعاد و جوامع انسانی نخواهد بود.
جامعه شناسی زبان یکی از این حوزه هاست که در ارتباط میان زبان شناسی و جامعه شناسی به بررسی تاثیر جامعه و تغییر و تحولات و نقش آن در زبان رسمی و غیر رسمی مردم یک جامعه می پردازد.
این شاخه از جامعه شناسی، در کشوری چون کشور ما به دلیل حضور قومیت ها و در پی، زبان ها، لهجه ها، گویش های گوناگون، امری قابل توجه و علمی بسار کاربردی خواهد بود، که در حفظ و نگهداری این زبان ها برای ثبت و زنده نگاه داشتن فرهنگ ها کمک خواهد کرد.
کتاب "زبان و جامعه شناسی"، مجموعه مقالاتی از دکتر محمد رضا باطنی، ناصر تکمیل همایون، لاندمان، الف سامرفلت، هاری هدی جر، رضا داوودی و با ترجمه ی م.خوشنام –ع و ص-منوچهر غیبی است که شماره ی دو از مقالات "فرهنگ و زندگی" را شامل می شود. در واقع انتشار این مجموعه ادامه ی کاری است که در فصلنامه ی "فرهنگ و زندگی"، که در دی ماه 1348، اولین شماره ی خود را به انتشار رسانده، دنبال می شده است. این فصلنامه که تا سال 1356، بیست و شش شماره را به زیر چاپ برد، در موضوعات گوناگون فرهنگی مقالاتی را در بر می گرقت که متعلق به دبیرخانه ی شورای عالی فرهنگ و هنر (دبیرخانه ی شورای فرهنگ عمومی فعلی) بود. منشر می ساخت. که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اقدام به بررسی و چاپ دوره ی کامل این نشریه کرده است.

در ادامه، فهرست این مقالات گردآوری شده را می آوریم؛

o    جامعه شناسی زبان
-    قلمرو کشور و قلمرو زبان
-    زبان میانجی
-    زبان های ساختگی
-    برنامه ریزی زبانی
-    احیای یک زبان ملی
-    نوسازی زبان
-    پالایش یا تصفیه ی زبان
-    مسائل مربوط به خط
-    گوناگونی های زبانی
-    لهجه
-    سبک
o    گفتاری در جامعه شناسی
-    مقدمه
-    بخش یکم- زبان شناسی در تاریخ
1-    در مغرب زمین
    الف: ریشه های یهودی-مسیحی
    ب: ریشه های یونانی-لاتینی
2-    در مشرق زمین
الف: ایران باستان
ب: ایران در تمدن اسلامی
ج: مقایسه ی دو اندیشگر مسلمان
    بابا افضل کاشانی
    ابن خلدون
3-    چند آزمایش مشابه
-    بخش دوم- علم زبان شناسی
1-    گام های نخستین
2-    زبان شناسی در حیطه ی علوم اجتماعی
-    بخش سوم- امر اجتماعی زبان
1-    زبان در جامعه
الف: تعریف زبان
ب: ریشه ی زبان
ج: آلات و ادوات زبان
د: یادگیری زبان
2-    ایستایی و پویایی زبان
الف: عوامل اجتماعی و اقتصادی
ب: عوامل سیاسی و حکومتی
ج: عوامل مذهبی و فرهنگی
3-    پژوهش اجتماعی زبان

o    زبان و جامعه شناسی
o    ساختمان های زبانی و شاختمان گروه های اجتماعی
o    تغییرات زبانی و فرهنگی
o    مسئله ی زبان در دوره ی انحطاط فرهنگ و بحران تمدن
هبوط بشر
در میان حرف و تصویر

::

    مطالب مرتبط در انسان شناسی و فرهنگ؛

نظام جهانی و ضرورت بازاندیشی در زبان:
http://anthropology.ir/node/627

نیاز به حافظه ی جمعی و مسئله ی زبان:
http://anthropology.ir/node/1782

زبان (Langue):
http://anthropology.ir/node/413

زبان و ذهن:
http://anthropology.ir/node/5357

::

جامعه شناسی زبان؛ در ویکیپدیا:
http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%...