(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

سرآغاز

انسان شناسی علم

جامعه پساصنعتی: جلوه گاه فناوری فکری

لادن رهبری
Daniel-Bell-007.jpg

تصویر: دانیل بل
ظهور جامعه ی پساصنعتی ایده ای است از جامعه ای فرضی که نطفه های آن در برخی از جوامع پیشرفته ی امروزی مشاهده شده است. دانیل بل، جامعه شناس آمریکایی، مبدع نظریه ی پیدایش جامعه ی پساصنعتی نیست ولی دیدگاه های او از تاثیر گذارترین و مهم ترین دیدگاه ها در این زمینه است
.

گفتگو با هیو رافلز: انسان شناسی که مخالف "انسان محوری" است

احسان لرافشار
Mosahebe.jpg

هیو رافلز استاد انسان شناسی مدرسه جدید پژوهش های اجتماعی در نیویورک است ،متولد لندن وفارغ التحصیل 1999 از دانشگاه ییل در رشته محیط شناسی و مطالعات فرهنگی است. کارهای او درسالهای اخیر بسیار با استقبال روبرو شده است و خوانندگان زیادی داشته اند. اولین کتا بش به عنوان "در آمازون: یک تاریخ طبیعی" در سال 2002 توسط انتشارات پرینستون منتشرو یک سال بعد جایزه معتبر ویکتور ترنر برای متن مردم نگاری را

دانش چندرشته ای، دانش خودمدار و پایان نظام‌های متمرکز علمی

ناصر فکوهی
0022-edgard-morin.jpg

تصویر: مورن
تنها راه حل، گذاربسیار تدریجی اما موثر از مرز های سست شده ترویج/ تخصص و سلسله مراتب های آن از خلال شبکه های اجتماعی و الکترونیکی است که در جهان امروز مکان های کنش و حافظه جهان کنونی را تشکیل می دهند یا آنچه می توان گذار از دانش (science) به دانش خودکار (auto-science ) نامید.

سخنرانی : اتنوگرافی : کشف منطق پنهان

گروه اخبار
Sans titre.jpg

گروه انسان شناسی جهاد دانشگاهی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران ، در تداوم فعالیت های خود در نظر دارد ،  سلسله سخنرانی های در حوزه پژوهش های انسان شناختی ایران برگزار کند. اولین سخنرانی از این مجموعه در تاریخ 15 اردبهشت 1392 با سخنرانی دکتر مهرداد عربستانی با عنوان " اتنوگرافی : کشف منطق پنهان" آغاز خواهد شد. این سخنرانی که عمدتا مبتنی بر پژوهش های میدانی ایشان در

نگاهی به مفهوم "عقلانیت" در فرایند توسعه

آرمان شهرکی
untitled.png

عقلانیت (rationality) در بسیاری از برهه ها بعنوان هسته مرکزی فرایند توسعه پاس داشته شده وگرایشات و سیستمهای فکری ضدعُقلایی گرچه در غرب ریشه دار بوده اما هیچگاه یارای مقابله و عرض اندام در برابر "پروژه عقلانیت" را نداشته است. در وافع عقلانیت و یکی از مهمترین جنبشهایِ حامی آن- جنبش روشنگری- برغم تمامیِ تناقضات پردامنه اش کماکان با شتابی اِعجاب آور به پیش میرود.

آفتاب؛ اولین میمون فضانورد ایرانی

امیر عسکری
Aftab.jpg

بیش از دو ماه پیش (نهم بهمن 1391) دانشمندان فضایی ایران با ارسال موفقیت آمیز کاوشگر "پیشگام"، نخستین میمون فضایی را با کپسول زیستی به فضا پرتاب کردند و پس از آمریکا (1947مگس میوه / 1949 میمون)، روسیه (1951 سگ)، فرانسه (1961 موش / 1963 گربه)، چین (1968 موش / 1990 خوک) و ژاپن (1990 قورباغه سبز / 1995 سمندر)، ششمین کشور فرستنده موجود زنده به

مردم‌نگاری و نیم‌قرن تغییر و تحول حرفه‌ای در فرهنگ انسان‌شناسی

نهال نفیسی
k6342.gif

تصویر: کتاب پستی بلندی‌های مردم‌نگاری
مقاله حاضر با تمرکز بر تحولات مردم‌نگاری در انسان‌شناسی فرهنگی امریکا در پنجاه سال اخیر استدلال می‌کند که دانش انسان‌شناسی در غیاب رابطه‌ای واقعی و پویا بین نگرش و روش، مطالعه‌کننده و مطالعه‌شونده، داده و نظریه، خرد و کلان، امر محلی و امر جهانی در معرض خطر

تضاد و توسعه ی علم

لادن رهبری
images.jpg

در دوران معاصر، ‌برعکس دهه­ ی 70-60 که رویکرد مرتنی بر حیطه ی مطالعات علم سلطه داشت، هیچ نشانه ­ای از شکل­ گیری یک پارادایم انسجام ­بخش درون جامعه­ شناسی علم وجود ندارد. بلکه تنوع و تضاد رویکرد های موجود نشان ­دهنده­ ی سرزندگی جامعه ­شناسی علم و سبب توسعه­ ی آن است. توسعه­ ی جامعه­ شناسی علم از دهه 1850 تا 1940 در ارتباط مستقیم با گسترش جامعه­ شناسی معرفت و

انسان دانشگاهی: پیر بوردیو و تشریح یک شورش دانشگاهی

اقتباس و ترجمه: حمیرا بذرافکن
homo-academicus-9788432313370.jpg

فرانسه در سال ۱۹۶۸ با جنبش‌های دانشجویی – کارگری مواجه بود. مسائلی مانند افزایش هزینه ثبت نام، کاهش کمک‌های تحصیلی، تفکیک جنسیتی در خوابگاههای دانشجویی. مواردی بودند که مورد اعتراض دانشجویان و جنبش دانشجویی بود. بوردیو با توجه به جنبش دانشجویی در تجزیه و تحلیل مشهور خود به جامعه‌شناسی انسان دانشگاهی پرداخت، وی با توجه خاص به چگونگی پیشینه‌ها و برنامه‌های

تحلیل ایستگاه های بین المللی رادیویی با رویکرد سیستمی

اندرو ام. کلارک * [1] و اولاف وردر[2] ** ترجمه محمد احمدی
system approach.preview.jpg

چکیده: سال هاست که پخش بین المللی رادیویی توسط بسیاری از کشورهای جهان به عنوان یکی از ابزارهای سیاست خارجی مورد استفاده قرار می گیرد. با تغییر نظام سیاسی جهان در پی پایان جنگ سرد، اهمیت پخش رادیویی برای برخی کشورها تغییر کرد. اگرچه برخی مطالعات دانشگاهی در زمینه پخش بین المللی رادیویی انجام شده است، با این حال این مطالعات بیشتر بر ایستگاه های رادیویی متمرکز بوده اند

بیرونیِ: بنیانگذار روش پژوهش های میدانی و تطبیقی در مردم نگاری

علی بلوکباشی
3361829f89.jpg

دانشمندان ایران و جهان، بیرونی را دانشمندی ذوفنون، ریاضی دان، اختر شناس، طبیعی دان، فیزیک دان، تاریخ نگار، جغرافی دان و دین شناس شناخته اند، اما بُعد علمی دیگر بیرونی که غالباً پوشیده مانده، ساحت مردم شناسانۀ این فیلسوف است.
از ویژگی های مهمی که امروزه برای پژوهشگران مردم شناس لازم می دانند، چند زبانه بودن و تعصب نورزیدن به قوم و فرهنگ قومی و

نگاهی به درک عمومی از شاخه های گوناگون علمی

مسعود نظام آبادی
The_Record_Office.jpg

زمانی که دانشجوی علوم آزمایشگاهی و سپس شاغل در آزمایشگاههای تشخیص طبی بودم، گاهی پیش می آمد که در مورد شاخه های پیراپزشکی و کارهایی که در این زیرمجموعه ی علمی و شغلی انجام می شود، توضیحاتی به دیگران بدهم. صرف نظر از خود واژه ی پرسش برانگیز "پیراپزشک" که برای عده ای عجیب و غریب به نظر می رسید، اغلب شناختی که اطرافیان از پیشه ی ما داشتند، کار

واحدهای محلی وزن و سطح در ایران

سید علیرضا هاشمی
Sans titre.jpg

«واحدهای محلی وزن و سطح در ایران»، سازمان برنامه و بودجه، مرکز آمار ایران،412 صفحه، شماره مسلسل:347، فروردین ماه 1353;
اگر چه ارائه نتایج آمارگیری­های روستایی (به­خصوص در مورد سطح زیر کشت محصولات و تولیدات کشاورزی) به صورت سیستم متریک

اندیشه و عمل اتنوگرافیک

اصغر ایزدی جیران
عکس از فرزاد وفادار از طایفه ترکمه، ارتفاعات هشته سر، شهرستان هوراند، منطقه آذربایجان

عکس: ییلاق کله، طایفه ترکمه، ارتفاعات هشته سر، شهرستان هوراند، منطقه آذربایجان، عکس از فرزاد وفادار (بومی)گروهی از دانشمندان هستند که به شیوه متفاوتی از دیگر دانشمندان می اندیشند و رفتار می کنند؛ آنها خود را آنتروپولوژیست نامیده اند. کلیفورد گیرتز (1973: 5) در اولین مقاله کتاب مشهورش تفسیر فرهنگ ها سوالی می پرسد و پاسخی می دهد: «برای آنکه بفهمید یک علم چیست، باید ابتدا

انسان شناسی تربیتی

ترکان عینی زاده
img012.jpg

نلر،جورج فردریک، 1388، انسان شناسی تربیتی، ترجمه کتر محمد رضا آهنچیان و دکتر یحیی قائدی، تهران:انتشارات آییژ.امروزه در روند حرکت شتابان رو به جلو و توسعه یافتگی جوامع و در نتیجه تغییرات مختلف در ساختار جمعیتی و نیز سرعت و عدم هماهنگی تغییرات فرهنگی، توجه به مسائل تربیتی از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است؛ به طوری که تعلیم و تربیت، به موضوع مورد علاقه برای

کنش و نظریه (1): مرزهای کنش آموزشی در حوزه فرهنگ

ناصر فکوهی
6monroe.jpg

نقد پذیر نیستیم!
در بررسی های آسیب شناختی مشکلات و مسائل اجتماعی، عموما چندین  رویکرد نظری- کاربردی  در کنار و در بسیاری از موارد رودرروی یکدیگر قرار می گیرند و هر یک از آنها بر ضرورت و اهمیت بیشتر حوزه خود پای می فشارد. این رویکردها عمدتا عبارتند از

بدهی دانشجوئی : یک بمب ساعتی

کريستفر نيوفيلد ترجمه شيرين روشار
contest.jpg

آیا بدهی دانشجوئی، در سریال تمام نشدنی بحران کاپیتالیسم آمریکائی، جایگزین «ساب پرایم» خواهد شد ؟ این بدهی که معادل ١٠٠٠ میلیارد دلار برآورد شده ، در طی دوازده ماه گذشته دو برابر شده ، به حدی که از این پس، از رقم خرید با کارت اعتباری پیشی گرفته است.  در سال ٢٠٠٨، میانگین بدهی های یک دیپلمه معادل ٢٣٢٠٠ دلار بود – اندکی کمتر از فارق التحصیل یک دانشگاه دولتی

حقوق فناوری اطلاعات: حقوق و جامعه

جاوید سرایی
Ztek-Information-Technology-Expertise.jpg

سخن آغازین
تسلط گفتمان جامعة اطلاعاتی در یک دهة اخیر باعث شده تا مباحث حقوقی مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات مورد توجه جدّی جامعه‌شناسان، رفتارشناسان، متخصصان حوزة ارتباطات، دانشمندان علوم پایه، حقوقدانان و ... قرار گیرد. در این میان، حقوقدانان بالنسبه

گفت‌و گو با ناصر فکوهی به بهانه روز دانشجو: نداشتن انگیزه و هدف مشکل اصلی دانشجویان ایرانی

...
27870_306.jpg

روز 16 آذر در ایران به نام روز دانشجو نامگذاری شده است. روزی که به یاد سه دانشجو که در اعتراض به دیدار رسمی نیکسون و از سرگیری روابط ایران با بریتانیا در دانشگاه تهران کشته شدند، گرامی داشته می‌شود. گره زدن این واقعه تاریخی با روز دانشجو این تصویر را در ذهن پدید می‌آورد که دانشجو سیاسی و معترض است. سیاسی به این معنا که نسبت به شرایط جامعه حساس است و از خود واکنش نشان می‌دهد. اما آیا دانشجو

ماخذ شناسی عمومی آموزش و پرورش

ترکان عینی زاده
-آموزان-مدرسه-ابتدایی-وشمگیر-روستای-شاه-عبدالله-سال-1356-500x315.jpg

آموزش و پرورش یا بهز بانی قدیمی تر «تعلیم و تربیت»   یکی از اساسی ترین فعالیت هایی است که در روند توسعه پایدار بسیار حائز اهمیت بوده و از این رو جایگاه ویژه ای را در مطالعات اجتماعی به خود اختصاص داده است. ماهیت میان رشته ای این حوزه، موجب شده است که رشته های مختلف علمی همچون جامعه شناسی و انسان شناسی، فلسفه، روانشناسی، اقتصاد، علوم سیاسی و ... هر یک از منظر خود به بررسی ابعاد مختلف آن

آموختن زبان ارمنی در ترکیه

عزیز اوگز ترجمه شیرین روشار
armnormar.jpg

نزدیک به یک قرن پس از قتل عام ارامنه (۱۹۱۶-۱۹۱۵)، امروز شصت هزار ارمنی در ترکیه زندگی می کنند. در استانبول، جامعه ارامنه از یک شبکه آموزشی برخوردار است : شانزده مؤسسه که حدود سه هزار دانش آموز را زیر پوشش قرار می دهد.  آنها مأموریت دشوار زنده نگه داشتن یک زبان و یک فرهنگ را دارند در حالیکه شناخت زبان ارمنی رو به افوال است، قربانی سلطه زبان ترکی.

آیا آینده، آینده‌ای هم دارد ؟

اولین پیه یر ترجمه نگین شریف چکانوفسکی
theory-300x211.jpg

حتما لازم نیست که به پیشگویی‌های تقویم مایا اعتقاد داشته باشیم که احساس افسردگی کنیم. اگر این مساله که در تاریخ ۱۲/۱۲/۱۲ (یا هر تاریخ ویژه دیگری)، ناگهان تقریبا تمامی بشریت نابود می‌شود هم ما را نمیترساند، تقریباً ممکن نیست متوجه تمام این  بلایایی  نشویم  که بشریت را تهدید می‌‌کند. تنها تسلی‌ ما این است که در بازار «اضطراب و کابوس» انتخاب بسیار است·

مدیریت منابع انسانی پیشرفته

کاوه فرهادی
 نهایی پشت جلد کتاب.jpg

تاریخ علم، تاریخِ جدا شدنِ شاخه‌هایِ علوم از درختِ فلسفه است. اولین علوم، ریاضی و مکانیک، سرشاخه‌ای از فیزیک بودند و آخرینِ آنها، علوم اجتماعی می باشد و به همین دلیل نیز پیوندی دور و یا نزدیک بین فلسفه و شاخه‌هایِ آن به ویژه منطق و متدلوژیِ علم وجود دارد. به نسبتِ علوم دقیقه، علوم انسانی هنوز پیوند‌های نزدیکتری با فلسفه و شاخه‌های آن دارد. علوم اجتماعی، آخرین گروهِ دانشی می‌باشد که از درختِ فلسفه جدا شده‌است. این علومِ

پیوست: 

مقالات قدیمی: آزادی اندیشه علمی (تیر 1344)

دکتر محسن هشترودی
عکس: 

میدانید که رکود علمی در کشورهای شرقی و بخصوص ایران از قرون دوازده و سیزده هجری آغاز گردیده است. پیش از آن یعنی قرنهای نهم و دهم و یازدهم دوران اوج دانش و کوشش علمی در ایران بوده است و ابوریحان ها و رازیها و خیامها و غیاث الدین جمشیدها پرورده این قرون بوده اند. در محفلی از این باب سخن میرفت و بحث به علل رکود علمی ایران رسید. آقای سعید نفیسی که از حاضران بودند گفتند که دانش و هنر فقط در مهد

ماشین های سیاسی: آلنده، انفورماتیک و انقلاب

فیلیپ ریویر ترجمه شروین احمدی
Mcbeth-Bentel-And-Margedant-s-Universal-Boring-Machine.png

لغت سیبرنتیک بصورتی مقاوت ناپذیر تصویر قدرت مرکزی را در ذهن منعکس می کند که جهان را بواسطه هزاران مجرای ارتباطی  در کنترل دارد. با اینهمه تجربه دولت شیلی در سال ۱۹۷۲ اشتباه بودن این تصویر را ثابت کرد.
از همال سال ۱۹۴۸ فرض پیدایش دولتی  از ماشین ها که هم انفورماتیک را به کار می گیرد و هم الکتروشوک ها را... نگرانی  اندیشمندان را

علم و مدل‌های شبه‌اقتصادی آن

رضا منصوری
wafer.jpg

تصویر:  یک نانوساختار فتوتونیک

1.    واژگان و مفاهیم
به‌منظور کمینه کردن سوءتفاهم در انتقال مطلب واژه‌های کلیدی نوشتار را تعریف می‌کنم. ابتدا از خود واژة علم شروع می‌کنم ]رک فصل 2 و مرجع 1 [. علم را برابر science می‌گیرم، و دانش را از آن متمایز می‌کنم. مجموعة دانسته‌های بشر را در هر زمان دانش می‌نامم؛ واژۀ معرفت هم گاهی به این معنی به کار می رود. تولید دانش یک فرایند است. فرایند تولید دانش را، که یک پدیدة اجتماعی است علم می‌نامم. کسی را که در این

تحولات علوم، اندیشه ها و اقتصاد از جهانی جادوئی تا توفان خلقت

رونه پسه: اقتصاددان ترجمه شروین احمدی
n11lmc_noao.jpg

همزمان با پیشرفت علم، بشریت تصویرهای دیروزی خود از جهان را درهم می شکند تا آنها را با برداشت های جدیدتری که با سطح دانش اش هماهنگ ترند، جایگزین سازد.در هر مرحله تنها یک شاخه در برابر پیشرفت اندیشه مقاومت می کند و از اینرو انباره عقب افتادگی شگفت انگیزی می شود: حوزه اقتصاد، یعنی همانجائی که پرسش های تئوریک جای خود را به داوهای قدرت می دهند. دوران ما از این منظر یک استثنا نیست.

ناهمزمانی دانش: روابط علم و نظامهای اجتماعی – اقتصادی در ایران

شایسته مدنی
IMG_0001.jpg

قانعی راد، محمد امین (1382)، ناهمزمانی دانش: روابط علم و نظامهای اجتماعی – اقتصادی در ایران، تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، 330 صفحه.
کتاب ناهمزمانی دانش، مجموعه مقالاتی در باب عدم یکپارچگی علم و نهادهای اجتماعی – اقتصادی در ایران است. در جامعه ما بین علم و جامعه

یادداشت هایی در باب علم و بحران آن

ماکس هورکهایمر ترجمة مهرداد امامی
Sans titre.JPG

1.در نظریة مارکسیستی جامعه، علم به مثابة یکی از نیروهای تولیدی انسان مدّ نظر قرار می گیرد. علم به طرق گوناگونی، نظام صنعتی مدرن را امکان پذیر ساخته است: به عنوان شرط انعطاف پذیری کلّی ذهن که همراه با علم در طول سده های اخیر تحول یافته است؛ به منزلة مخزن اطلاعات در مورد طبیعت و جهان انسانی، که در کشورهای بیشتر توسعه یافته، حتی در تملّک افراد با طبقات اجتماعی پایین تر نیز قرار گرفته است؛ و مهم

تاریخ علم در ایران از دید یک فیزیکدان

رضا منصوری
3c04118df112.jpg

تصویر:رصد خانه مراغه از هادی سیفی
من محقق تاریخ علم نیستم، و نیز نمی خواهم وانمود کنم تاریخ علم-دان هستم. اما دانشگری هستم که می‌دانم وضع علمی ایران هنگامی که در تهران دبستان و دبیرستان می‌رفتم چگونه بود. دانشگاه را در وین گذراندم، شهری که در آن سنت کسانی مانند هرتز، ماخ، شرودینگر و نیز مکتب وین در فلسفه هنوز زنده بود؛ و سپس در دوران انقلاب اسلامی از ابتدا تاکنون در تحولات علمی ایران نقش داشته‌ام و شناخت عمیقی نسبت به رابطۀ میان ایرانیان و مفاهیم

تمامی حقوق این پایگاه برای «انسان شناسی و فرهنگ» محفوظ است.