(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)
Aller au contenu

Picård (lingaedje) : Diferince etur modêyes

Èn årtike di Wikipedia.
Navigation interactive dans l’historique
← Diferinces des candjmints di dvant
Contenu supprimé Contenu ajouté
VisuelWikicode
MGA73bot (copiner | contribouwaedjes)
7 307 modifications
m Change link from Motî: to :wikt:
Lionel June (copiner | contribouwaedjes)
2 365 modifications
 
(8 modêyes eturreces pa 5 uzeus nén håynés)
Roye 11: Roye 11:


== Egzimpe di tecse ==
== Egzimpe di tecse ==
* e picard: O volons bailler à tous chés gins du monne intieu qu'i varont vir chés pages lo, un froumionnemint d'informations à rapport éch picard et pi s'vie. A sro cangè, rapassè pi ractualisè rédjuyéremint.
* e picard: ''O volons bailler à tous chés gins du monne intieu qu'i varont vir chés pages lo, un froumionnemint d'informations à rapport éch picard et pi s'vie. A sro cangè, rapassè pi ractualisè rédjuyéremint.''
* ratournaedje e walon: Nos vlans bayî a tos les djins do monde etir ki vénront vir ces pådjes ci, on froumixhmint d'&nbsp;informåcions rapoirt å picård et pu s'&nbsp;veye. Ele seront tchandjeyes, coridjeyes et metowes a djoû regulirmint.
* ratournaedje e walon: Nos vlans bayî a tos les djins do monde etir ki vénront vir ces pådjes ci, on froumixhmint d'&nbsp;informåcions rapoirt å picård et pu s'&nbsp;veye. Ele seront tchandjeyes, coridjeyes et metowes a djoû regulirmint.


Roye 22: Roye 22:
* Sititchaedje d' on CH picård dins les scrijhaedjes oficires di des plaeces avou on [[son S]] e walon :
* Sititchaedje d' on CH picård dins les scrijhaedjes oficires di des plaeces avou on [[son S]] e walon :
** [[:Wikt:Mårcin|Mårcin]] : F. ''Marchin''.
** [[:Wikt:Mårcin|Mårcin]] : F. ''Marchin''.
** [[:Wikt:Djåçlete|Djåçlete]] F.''Jauchelette''
** [[:Wikt:Djåçlete|Djåçlete]] F. ''Jauchelette''
* li [[betchfessî SH]] a stî atuzlé po tni conte di prononçaedjes CH ki s' avançnut foirt ådvins del Walonreye linwistike.
* li [[betchfessî SH]] a stî atuzlé po tni conte di prononçaedjes CH ki s' avançnut foirt ådvins del Walonreye linwistike.
* Sacwants spårdaedjes des disfondowes e walon mostere des disfondowes a môde picård bråmint pus avanceyes k' i n' divreut.
* Sacwants spårdaedjes des disfondowes e walon mostere des disfondowes a môde picård bråmint pus avanceyes k' i n' divreut.
Roye 32: Roye 32:


== Linwince ==
== Linwince ==
=== Ortografeye ===
=== Ortografeyes ===
Li picård n' est nén [[rifondaedje d' ene langue|rfondou]], ni [[linwe-ehåyaedje|ehåyî]].
Li picård n' est nén podbon [[rifondaedje d' ene langue|rfondou]], ni [[linwe-ehåyaedje|ehåyî]].


Sacwants rcwereus, come [[Fernand Carton]], ont atåvlé del riscrire dins l' [[sistinme Feller]] ([[sistinme Feller-Carton]]).<ref>Carton, F. (2009) ''Pourquoi et pour qui on transcrit ? : les graphies du picard moderne''. In. ''La Linguistique'', Vol. 45, n° 1. Presses Universitaires de France. pp. 113-123 </ref> Il egziste d' ôte sistinme, metans les cis askepyîs sorlon l' fonetike : li [[Paul Mahieu|sistinme Mahieu]] u l' ci da [[Michel Lefèvre|Lefèvre]].<ref>https://www.cairn.info/revue-ela-2004-4-page-487.html</ref> Avou ça k' [[Alain Dawson]] boute so on sistinme di mîtrins scrijhas (''graphie-pivots'') et mete des tecses so ene [[båze di dnêyes]]. Li seule ortografeye atåvlêye djondante do [[rfondou walon]] el '''picård''', c' est l' [[Rfondou picård|sistinme Lévèque-Braillon]]. K' on lome, el '''picård''', «&nbsp;''[[:pcd:Grafies_picardes#Grafie_L%C3%A9v%C3%A8que-Braillon|grafie uniformisante]]&nbsp;''».
Sacwants rcwereus, come [[Fernand Carton]], ont atåvlé del riscrire dins l' [[sistinme Feller]] ([[sistinme Feller-Carton]]).

[[Alain Dawson]] boute so on sistinme di mîtrins scrijhas (''graphie-pivots'') et mete des tecses so ene [[båze di dnêyes]].


=== Motîs do picård ===
=== Motîs do picård ===
Roye 43: Roye 41:
* [[Motî picård da Sigart]] (rahouca e [[Wiccionaire]] : '''PiB3''')
* [[Motî picård da Sigart]] (rahouca e [[Wiccionaire]] : '''PiB3''')
* [[Motî do picård del Chonwé]] da [[Louis Vindal]] (rahouca e [[Wiccionaire]] : '''PiB1''')
* [[Motî do picård del Chonwé]] da [[Louis Vindal]] (rahouca e [[Wiccionaire]] : '''PiB1''')
* [http://users.skynet.be/huvelle/index5.html Motî picård d' Âte] da [[René Huvelle]] (motoit on replaidaedje do ''Motî do picård del Chonwé'' {{?}}, d' ewou l' rahouca e [[Wiccionaire]] : '''PiB1b''')
* [https://web.archive.org/web/20090211070732/http://users.skynet.be/huvelle/index5.html Motî picård d' Âte] da [[René Huvelle]] (motoit on replaidaedje do ''Motî do picård del Chonwé'' {{?}}, d' ewou l' rahouca e [[Wiccionaire]] : '''PiB1b''')
* On coplemint do ''Motî picård d' Âte'' a stî [https://mevergniesmonvillage.wordpress.com/ metou so les fyis] pa Jean Stamanne diviè 2011 (rahouca e [[Wiccionaire]] : '''PiB6'''), ki contént des mots scrît avou l' accint di ''[[:fr:Mévergnies|Mévergnies]]'' ; on trove eto on motî da lu so ''Freelang'' ki rashonne les deus motîs dizo l' no francès ''{{lang|fr|[https://www.freelang.com/dictionnaire/patois_athois.php Patois Athois]}}'' (2007 — 2014).
* On coplemint do ''Motî picård d' Âte'' a stî [https://mevergniesmonvillage.wordpress.com/ metou so les fis] pa Jean Stamanne diviè 2011 (rahouca e [[Wiccionaire]] : '''PiB6'''), ki contént des mots scrît avou l' accint di ''[[:fr:Mévergnies|Mévergnies]]'' ; on trove eto on motî da lu so ''Freelang'' ki rashonne les deus motîs dizo l' no francès ''{{lang|fr|[https://www.freelang.com/dictionnaire/patois_athois.php Patois Athois]}}'' (2007 — 2014).
* [[Motî do picård di Wiyere]] da [[Jules Renard]] (rahouca e [[Wiccionaire]] : '''PiB2''')
* [[Motî do picård di Wiyere]] da [[Jules Renard]] (rahouca e [[Wiccionaire]] : '''PiB2''')
* [http://web.archive.org/web/20070808235905/http://www.ulb.ac.be/philo/spf/wallonnes/dialecte/lexlittdialht.htm Diccionaire so les fyis avou tos les motlîs do Hinnot bedje]: '''PiB4''')
* [https://web.archive.org/web/20070808235905/http://www.ulb.ac.be/philo/spf/wallonnes/dialecte/lexlittdialht.htm Diccionaire so les fis avou tos les motlîs do Hinnot bedje]: (rahouca e [[Wiccionaire]] : '''PiB4''')
* [[Motî francès-borén]] da [[Georges Larcin]]: (rahouca e [[Wiccionaire]] : '''FPiB1''')


=== Croejhete ===
=== Croejhete ===
Roye 85: Roye 84:


=== Bouteus et rcwereus ===
=== Bouteus et rcwereus ===
* [[Jean-Marie Braillon]]
* [[André Capron]]
* [[André Capron]]
* [[Bruno Delmotte]]
* [[Bruno Delmotte]]
* [[Michel Lefèvre]]
* [[Olivier Ongelaer]]
* [[Olivier Ongelaer]]
* [[Fernand Carton]]
* [[Fernand Carton]]
Roye 102: Roye 103:
* å dfoû des wikis
* å dfoû des wikis
** [http://carton.fernand.free.fr/Notation%20Picard%20Feller%20Carton.pdf Sistinme Feller-Carton] (e francès)
** [http://carton.fernand.free.fr/Notation%20Picard%20Feller%20Carton.pdf Sistinme Feller-Carton] (e francès)
** [http://lanchron.dyadel.net/ Waibe del rivuwe "Ch'Lanchron"]
** [https://web.archive.org/web/20090831060356/http://lanchron.dyadel.net/ Waibe del rivuwe "Ch'Lanchron"]
* waibes di cåzaedjes
* waibes di cåzaedjes
** http://ches.diseux.free.fr/sons/d85.mp3
** http://ches.diseux.free.fr/sons/d85.mp3
** http://ches.diseux.free.fr/diri/dir85.htm
** http://ches.diseux.free.fr/diri/dir85.htm
** ''Centre de Ressources pour la Description de l'Oral'' (CRDO) (http://www.language-archives.org/language/pcd)
** ''Centre de Ressources pour la Description de l'Oral'' (CRDO) (https://web.archive.org/web/20110811103713/http://www.language-archives.org/language/pcd)


== Referinces eyet sourdants ==
<references />
[[Categoreye:Picård (lingaedje)|*]]
[[Categoreye:Picård (lingaedje)|*]]
[[Categoreye:Lingaedjes d' oyi]]
[[Categoreye:Lingaedjes d' oyi]]

Dierinne modêye å 14 måss 2024 à 21:11

lingaedjes > indo-uropeyin > italike > galo-roman > lingaedje d' oyi > picård

Po des linwincieusès racsegnes sol mot "picård", alez s' vey sol Wiccionaire

Li picård, c' est on lingaedje d' oyi cåzé dins l' pus grand boket del Picårdeye di France et el mitan coûtchantrece del Province do Hinnot, el Walonreye.

picård

Côdes ISO 639-3: pcd

Egzimpe di tecse[candjî | candjî l’ côde wiki]

  • e picard: O volons bailler à tous chés gins du monne intieu qu'i varont vir chés pages lo, un froumionnemint d'informations à rapport éch picard et pi s'vie. A sro cangè, rapassè pi ractualisè rédjuyéremint.
  • ratournaedje e walon: Nos vlans bayî a tos les djins do monde etir ki vénront vir ces pådjes ci, on froumixhmint d' informåcions rapoirt å picård et pu s' veye. Ele seront tchandjeyes, coridjeyes et metowes a djoû regulirmint.

(tecse di prezintåcion sol waibe di «Ch'Lanchron»)

Picård et walon[candjî | candjî l’ côde wiki]

Li walon s' a schåyî do picård a pårti di l' an 1000, et les deus lingaedjes estént pår diferins a pårti di 1200-1300.

Nerén, li picård a kécfeye dimoré li lingaedje nôbe pol walon lontins après. Metans :

  • Sititchaedje d' on CH picård dins les scrijhaedjes oficires di des plaeces avou on son S e walon :
  • li betchfessî SH a stî atuzlé po tni conte di prononçaedjes CH ki s' avançnut foirt ådvins del Walonreye linwistike.
  • Sacwants spårdaedjes des disfondowes e walon mostere des disfondowes a môde picård bråmint pus avanceyes k' i n' divreut.
  • On rtrouve des disfondowe picådes dins des tote pitites coines del Hôte-Årdene, on payis foirt wårdiveus pol walon (çou ki pôreut mostrer ki ces disfondowes la estént pus corantes la sacwants siekes). Insi po "diele" (mape A.L.W. 15.20), nos avans ene disfondowe djèfe foirt sipårdowe el Hôte Årdene, avou des sorcoines (Solwåster) ki diynut guèfe.

Loukîz eto : calcaedje do picård

Linwince[candjî | candjî l’ côde wiki]

Ortografeyes[candjî | candjî l’ côde wiki]

Li picård n' est nén podbon rfondou, ni ehåyî.

Sacwants rcwereus, come Fernand Carton, ont atåvlé del riscrire dins l' sistinme Feller (sistinme Feller-Carton).[1] Il egziste d' ôte sistinme, metans les cis askepyîs sorlon l' fonetike : li sistinme Mahieu u l' ci da Lefèvre.[2] Avou ça k' Alain Dawson boute so on sistinme di mîtrins scrijhas (graphie-pivots) et mete des tecses so ene båze di dnêyes. Li seule ortografeye atåvlêye djondante do rfondou walon el picård, c' est l' sistinme Lévèque-Braillon. K' on lome, el picård, « grafie uniformisante ».

Motîs do picård[candjî | candjî l’ côde wiki]

Croejhete[candjî | candjî l’ côde wiki]

E picård, li sudjet del troejhinme djin est todi repeté pa on prono.

A l’ preumière goute, èl pièrot, i-a rassi ét i-a rincafougnî s’ tiéte d’dins ses plumes (Al prumire gote, li pierot, il a rashid et il a racafougnî s’ tiesse dins ses plomes) (J.M. Kajdanski).

Gn a on definixhant årtike tipike, avou ene divanceye voyale : éch :

éch lanchron ( plante = )

Gn a toplin des dvanceyès voyales :

el pierot, ès tchot,
  • des cenes k’ i gn a nén (u foû waire) e walon :
èd mémoire d’ oisiau (di memwere d’ oujhea)
èj veu pôs (dji n’ vou nén)

Morfolodjeye[candjî | candjî l’ côde wiki]

Djins do picård[candjî | candjî l’ côde wiki]

Scrijheus[candjî | candjî l’ côde wiki]

Bouteus et rcwereus[candjî | candjî l’ côde wiki]

Hårdêye divintrinne[candjî | candjî l’ côde wiki]

Ratourneures e picård vinant do djeu d' cråwe

Hårdêyes difoûtrinnes[candjî | candjî l’ côde wiki]

Referinces eyet sourdants[candjî | candjî l’ côde wiki]

  1. ↑ Carton, F. (2009) Pourquoi et pour qui on transcrit ? : les graphies du picard moderne. In. La Linguistique, Vol. 45, n° 1. Presses Universitaires de France. pp. 113-123
  2. ↑ https://www.cairn.info/revue-ela-2004-4-page-487.html
Prin del pådje «https://wa.wikipedia.org/w/index.php?title=Picård_(lingaedje)&oldid=402868»