(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

Naar inhoud springen

Pools

Van Wikipedia
De printervriendelijke versie wordt niet langer ondersteund en kan weergavefouten bevatten. Werk uw browserbladwijzers bij en gebruik de gewone afdrukfunctie van de browser.

Pools (język polski of polszczyzna) is e West-Sloavische toale met à peu près 40 miljoen sprekers. De meêste weunn in Pooln (38,6 miljoen inweuners). Andere grôte groepn sprekers weunn in de Verênigde Stoatn en in de landn van de vroegere Sovjet-Unie (surtout Wit-Rusland, Oekraïne en Litouwn).

Alfabet

't Pools alfabet

Pools wordt geschreevn me 't Latyns alfabet. 't Pools alfabet telt 32 letters, omdat er e poar me diakritische teêkens, lik ą, ć, ę, ł, ź, anziên wordn lik aparte letters. Der wordn ook medeklienkercombinoasjes gebruukt, lik ch, dz, cz en sz.

Pools alfabet:

Aa, Ąą, Bb, Cc, Ćć, Dd, Ee, Ęę, Ff, Gg, Hh, Ii, Jj, Kk, Ll, Łł, Mm, Nn, Ńń, Oo, Óó, Pp, Rr, Ss, Śś, Tt, Uu, Ww, Yy, Zz, Źź, Żż

De letters q, v en x kommn nie voôrn in 't Pools alfabet, allêene moar in sommigte lêenwoordn. 't Diakritisch teêkn ´ noemt kreska ('striptje'), de ˛ wordt ogonek ('steirtje') genoemd, en 't puntje op de ż kropka ('puntje').

Uutsproake

De klemtoôn van de Poolsche woordn ligt bykan alsan ip de voôrlatste lettergrepe.

Klienkers

  • a: lik de a in bak: IPA [a]
  • ą: in zuvere vorm lik e nasale o, lik in 't Frans bon: [ɔ̃]
  • e: lik de de Nederlandsche e in lek: [ɛ]
  • ę: in zuvere vorm lik e nasale e, lik in 't Frans vin: [ɛ̃]
  • i: lik de ie in die: [i]
  • o: lik de o in dok: [ɔ]
  • ó: lik de oe in toe: [u]
  • u: lik de ó: [u]
  • y: lik de Nederlandsche i in ik: [ɨ]

Achter de letters b, f, g, k, m, n, p en w drukt de i gin eign klank uut, moa je gift an dat de voôrofgoande klank palataal ('zochte') is. De lettercombinoasje ni bvb. wordt dus uutgesprookn lik nj.

Medeklienkers

  • w: v : IPA [v]
  • r: rollnde toengpunt-r: [r]
  • c: ts lik in tsaar: [t͡s]
  • dz: dz lik in pizza: [d͡z]
  • ś: sj: [ɕ]
  • ź: zj: [ʑ].
  • ć: tsj lik in Tsjechië: [t͡ɕ]
  • : dzj lik in jeans: [d͡ʑ]
  • sz: sj lik in sjette: [ʃ]
  • ż en rz: zj lik in juste: [ʒ]
  • cz: tsj lik in Tsjechië: [t͡ʃ]
  • : stemhebbende teegnhanger van cz: [d͡ʒ]
  • ń: lik de gn in champagne of de ñ in 't Spoans España: [ɲ]
  • ł: w: [w]
  • g: de Fransche g van gamin: [g]
  • h en ch: stemloze zochte g: [x]

Telwoordn

1. jeden – êen
2. dwa – tweê
3. trzy – driê
4. cztery – viere
5. pięć – vuve
6. sześć – zesse
7. siedem – zeevn
8. osiem – achte
9. dziewięć – neegn
10. dziesięć – tiêne
11. jedenaście – elve
12. dwanaście – twoalve
13. trzynaście – dertiêne
14. czternaście – veêrtiêne
15. piętnaście – viftiêne
16. szesnaście – zestiêne
17. siedemnaście – zeevntiêne
18. osiemnaście – achttiêne
19. dziewiętnaście – neegntiêne
20. dwadzieścia – twientig
30. trzydzieści – dertig
40. czterdzieści – veêrtig
50. pięćdziesiąt – viftig
60. sześćdziesiąt – tsjestig
70. siedemdziesiąt – tsjeevntig
80. osiemdziesiąt – tachntig
90. dziewięćdziesiąt – neegntig
100. sto – hoenderd
500. pięćset – vuufhoenderd
1000. tysiąc – duusd
1.000.000 milion – miljoên
1.000.000.000 miliard – miljaar
Zie de Poolse uutgoave van Wikipedia.
Wikimedia Commons