Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lục địa Á-Âu”

Diện tích	53.990.000 km²
Dân số	4.600.000.000
Mật độ dân số	85,2
Quốc gia	92
Phụ thuộc	4
Múi giờ	UTC-1 (Açores); UTC+12 (Nga)

Duyệt lịch sử tương tác

← Thay đổi trước

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào

Trực quanMã wiki

Nội tuyến

Bản mới nhất lúc 22:59, ngày 20 tháng 12 năm 2023

Lục địa Á-Âu hay Lục địa Âu-Á (còn được viết là đại lục Á-Âu hay đại lục Âu-Á) là một khu vực đất đai rộng lớn, bao gồm châu Âu và châu Á. Phần lớn nằm ở Đông và Bắc bán cầu, lục địa Á Âu có thể được coi là một siêu lục địa, một phần của siêu lục địa lớn hơn là đại lục Phi-Á Âu. Nó giáp với Đại Tây Dương ở phía Tây, Thái Bình Dương ở phía Đông, Bắc Băng Dương ở phía Bắc, Ấn Độ Dương ở phía Nam.

Lục địa Á-Âu có diện tích khoảng 55.000.000 km2, khoảng 36,2% diện tích bề mặt Trái Đất, khoảng 5 tỷ người sinh sống (70% dân số thế giới). Loài người bắt đầu định cư tại lục địa này khoảng 60.000 đến 125.000 năm trước.

Trong kiến tạo địa tầng, mảng kiến tạo Á Âu bao gồm châu Âu và phần lớn châu Á, nhưng không bao gồm tiểu lục địa Ấn Độ, tiểu lục địa Ả Rập và khu vực phía đông của dãy Cherskiy tại Sakha.

Sự chia tách giữa châu Âu và châu Á như là 2 lục địa riêng biệt chủ yếu do lý do lịch sử và văn hóa, sự phân chia khu vực địa lý không rõ ràng.

Thuật ngữ Eurasia (Á-Âu) còn được sử dụng trong chính trị quốc tế như là phương thức trung lập để chỉ các tổ chức hay các sự vụ liên quan đến các quốc gia hậu Xô viết, cụ thể là Nga, các nước cộng hòa Trung Á và các nước cộng hòa vùng Kavkaz. Nhiều người Âu không có ý niệm về lục địa Á-Âu, thông thường coi châu Âu và châu Á là các lục địa tách rời, với đường phân chia dọc theo biển Aegean, Dardanelles, Bosphorus, biển Đen, dãy núi Kavkaz, biển Caspi, sông Ural và dãy Ural, và thuật ngữ này phổ biến trên khắp thế giới, thậm chí châu Á chứa nhiều khu vực và nhiều nền văn hóa đa dạng cũng như châu Âu, và chúng cũng tách rời về mặt địa lý và khác biệt nhau giống như ở châu Âu. Từ quan điểm hiện đại, lục địa với ít lý do nhất để công nhận tách biệt chính là châu Âu, và trong giới khoa học nói chung người ta coi châu Âu và châu Á là đại lục Á-Âu.

Jared Diamond, trong cuốn sách của mình Guns, Germs and Steel (Súng, Mầm bệnh và Thép), đã quy ưu thế vượt trội của người Á-Âu trong lịch sử thế giới cho sự mở rộng theo chiều đông tây của đại lục Á-Âu và các khu vực khí hậu của nó, cũng như khả năng của các động và thực vật Á-Âu dễ thích hợp với điều kiện thuần hóa.

Con đường tơ lụa là biểu tượng của thương mại và trao đổi văn hóa liên kết các nền văn minh Á Âu trong suốt lịch sử và là chủ đề có độ phổ biến gia tăng. Trong các thập kỷ gần đây người ta đã tạo ra quan điểm về một lịch sử Á Âu lớn hơn, thiết lập các mối quan hệ di truyền học, văn hóa và ngôn ngữ giữa các nền văn minh châu Âu và châu Á thời cổ đại, mà trong một thời gian dài trước đó được cho là riêng biệt.

Adolf Erik Nordenskiöld đã đi vòng quanh lục địa Á Âu lần đầu tiên thời kỳ các năm 1878-1879.

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

Cổ Bắc giới
Laurasia, một siêu lục địa theo giả thuyết đã nối liền đại lục Á Âu và Bắc Mỹ.
Cộng đồng kinh tế Á Âu
Chủ nghĩa Tân Á Âu
Người Á Âu

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

EurasiaNet

@@ Dòng 1: / Dòng 1: @@
+{{Phân biệt|Kênh 1 Eurasia}}
+{{Xem thêm|Mảng Á-Âu|châu Á|châu Âu|Lục địa Á-Âu-Phi|Australasia}}
 {{Infobox Continent
-|image               = [[Tập tin:Eurasia (orthographic projection).svg|250px|]]
+|image               = [[Tập tin:Eurasia (orthographic projection).svg|250px]]
-|area                = 53.990.000 [[km²]]
+|area                = 53.990.000 [[kilômét vuông|km²]]
 |population          = 4.600.000.000
 |density             = 85,2
 |demonym             =
 |countries           = 92
 |list_countries      =
 |dependencies        = 4
 |unrecognized        =
+|languages           =
-|languages           = [[Tiếng Phổ thông|Phổ thông]], [[tiếng Ả Rập|Ả Rập]], [[tiếng Thổ Nhĩ Kỳ|Thổ Nhĩ Kỳ]], [[tiếng Nga|Nga]], [[tiếng Hindi|Hindi]], [[tiếng Indonesia|Indonesia]], [[tiếng Nhật|Nhật]], [[tiếng Urdu|Urdu]], [[tiếng Mã Lai|Mã Lai]], [[tiếng Đức|Đức]], [[tiếng Pháp|Pháp]], [[tiếng Anh|Anh]]
-|time                = UTC-1 ([[Açores]])<br />UTC+12 ([[Russie]])
+|time                = UTC-1 ([[Açores]])<br />UTC+12 ([[Nga]])
 |internet            =
 |cities              =
-| plus_grands_pays=Russie, Chine, Kazakhistan , Mongolie ...
+|plus_grands_pays    = Russie, Chine, Kazakhistan, Mongolie....
-| villes_majeures=[[Grand Tōkyō|Tōkyō]],[[Istanbul]],[[Moscou]],[[Séoul]], [[Bombay]], [[Jakarta]],[[Beijing]], [[Manille]], [[Calcuta]], [[Londres]],[[Saint-Petersburg]]  [[Dhâkâ]], [[Paris]], [[Shangai]]
+|villes_majeures     = [[Grand Tōkyō|Tōkyō]],[[Istanbul]],[[Moskva|Moscou]],[[Séoul]], [[Mumbai|Bombay]], [[Jakarta]],[[Bắc Kinh]], [[Manille]], [[Calcuta]], [[Londres]],[[Saint-Petersburg]]  [[Dhâkâ]], [[Paris]], [[Shangai]]
 }}
-:''Xem thêm [[Mảng Á-Âu]], [[châu Á]], [[châu Âu]], [[Đại lục Phi-Á Âu]] và [[Australasia]].''
-'''Lục địa Á-Âu''' hay '''Lục địa Âu-Á''' (còn được viết là '''đại lục Á Âu''' hay '''đại lục Âu Á''') là một khu vực đất đai rộng lớn, bao gồm [[châu Âu]] và [[châu Á]]. Phần lớn nằm ở [[Đông bán cầu|Đông]] và [[Bắc bán cầu]], [[lục địa]] Á Âu có thể được coi là một [[siêu lục địa]], một phần của siêu lục địa lớn hơn là [[đại lục Phi-Á Âu]]. Trong [[kiến tạo địa tầng]], [[mảng kiến tạo Á Âu]] bao gồm châu Âu và phần lớn châu Á, nhưng không bao gồm [[tiểu lục địa Ấn Độ]], [[tiểu lục địa Ả Rập]] và khu vực phía đông của [[dãy Cherskiy]] tại [[Sakha]]. Thuật ngữ ''Eurasia'' (Á Âu) còn được sử dụng trong chính trị quốc tế như là phương thức trung lập để chỉ các tổ chức hay các sự vụ liên quan đến các quốc gia hậu Xô viết, cụ thể là [[Nga]], các nước cộng hòa [[Trung Á]] và các nước cộng hòa vùng [[Kavkaz]].
+'''Lục địa Á-Âu''' hay '''Lục địa Âu-Á''' (còn được viết là '''đại lục Á-Âu''' hay '''đại lục Âu-Á''') là một khu vực đất đai rộng lớn, bao gồm [[châu Âu]] và [[châu Á]]. Phần lớn nằm ở [[Đông bán cầu|Đông]] và [[Bắc bán cầu]], [[lục địa]] Á Âu có thể được coi là một [[siêu lục địa]], một phần của siêu lục địa lớn hơn là [[lục địa Phi-Á Âu|đại lục Phi-Á Âu]]. Nó giáp với [[Đại Tây Dương]] ở phía Tây, [[Thái Bình Dương]] ở phía Đông, [[Bắc Băng Dương]] ở phía Bắc, [[Ấn Độ Dương]] ở phía Nam.
+Lục địa Á-Âu có diện tích khoảng 55.000.000 km2, khoảng 36,2% diện tích bề mặt [[Trái Đất]], khoảng 5 tỷ người sinh sống (70% [[dân số thế giới]]). Loài người bắt đầu định cư tại lục địa này khoảng 60.000 đến 125.000 năm trước.
+Trong [[kiến tạo mảng|kiến tạo địa tầng]], [[mảng kiến tạo Á Âu]] bao gồm châu Âu và phần lớn châu Á, nhưng không bao gồm [[tiểu lục địa Ấn Độ]], [[tiểu lục địa Ả Rập]] và khu vực phía đông của [[dãy Cherskiy]] tại [[Sakha]].
+Sự chia tách giữa [[châu Âu]] và [[châu Á]] như là 2 lục địa riêng biệt chủ yếu do lý do lịch sử và văn hóa, sự phân chia khu vực địa lý không rõ ràng.
 {|
-|[[Tập tin:LocationEurasia.png|nhỏ|300px|trái|Bản đồ lục địa Á Âu]]
+|[[Tập tin:LocationEurasia.png|nhỏ|300px|trái|Bản đồ lục địa Á-Âu]]
 |-
-| [[Tập tin:Earth_Eastern_Hemisphere.jpg|300px|nhỏ|trái|Bộ phận Phi-Á Âu của [[Trái Đất]].]]
+| [[Tập tin:Earth Eastern Hemisphere.jpg|300px|nhỏ|trái|Bộ phận [[Lục địa Á-Âu-Phi|Phi-Á-Âu]] của [[Trái Đất]].]]
 |}
-Nhiều người Âu không có ý niệm về lục địa Á-Âu, thông thường coi châu Âu và châu Á là các lục địa tách rời, với đường phân chia dọc theo [[biển Aegean]], [[Dardanelles]], [[Bosphorus]], [[biển Đen]], [[dãy núi Kavkaz]], [[biển Caspi]], [[sông Ural]] và [[dãy Ural]], và thuật ngữ này phổ biến trên khắp thế giới, thậm chí ''châu Á'' chứa nhiều khu vực và nhiều nền văn hóa đa dạng cũng như châu Âu, và chúng cũng tách rời về mặt địa lý và khác biệt nhau giống như ở châu Âu. Từ quan điểm hiện đại, lục địa với ít lý do nhất để công nhận tách biệt chính là châu Âu, và trong giới khoa học nói chung người ta coi châu Âu và châu Á là đại lục Á-Âu.
+Thuật ngữ ''Eurasia'' (Á-Âu) còn được sử dụng trong chính trị quốc tế như là phương thức trung lập để chỉ các tổ chức hay các sự vụ liên quan đến các quốc gia hậu Xô viết, cụ thể là [[Nga]], các nước cộng hòa [[Trung Á]] và các nước cộng hòa vùng [[Kavkaz]]. Nhiều người Âu không có ý niệm về lục địa Á-Âu, thông thường coi châu Âu và châu Á là các lục địa tách rời, với đường phân chia dọc theo [[biển Aegean]], [[Dardanéllia|Dardanelles]], [[Bosporus|Bosphorus]], [[biển Đen]], [[dãy núi Kavkaz]], [[biển Caspi]], [[sông Ural]] và [[dãy núi Ural|dãy Ural]], và thuật ngữ này phổ biến trên khắp thế giới, thậm chí ''châu Á'' chứa nhiều khu vực và nhiều nền văn hóa đa dạng cũng như châu Âu, và chúng cũng tách rời về mặt địa lý và khác biệt nhau giống như ở châu Âu. Từ quan điểm hiện đại, lục địa với ít lý do nhất để công nhận tách biệt chính là châu Âu, và trong giới khoa học nói chung người ta coi châu Âu và châu Á là đại lục Á-Âu.
 [[Jared Diamond]], trong cuốn sách của mình ''Guns, Germs and Steel'' (Súng, Mầm bệnh và Thép), đã quy ưu thế vượt trội của người Á-Âu trong lịch sử thế giới cho sự mở rộng theo chiều đông tây của đại lục Á-Âu và các khu vực khí hậu của nó, cũng như khả năng của các động và thực vật Á-Âu dễ thích hợp với điều kiện thuần hóa.
@@ Dòng 32: / Dòng 41: @@
 == Xem thêm ==
-{{Commonscat|Eurasia}}
+{{thể loại Commons|Eurasia}}
 * [[Cổ Bắc giới]]
 * [[Laurasia]], một siêu lục địa theo giả thuyết đã nối liền đại lục Á Âu và Bắc Mỹ.
@@ Dòng 38: / Dòng 47: @@
 * [[Chủ nghĩa Tân Á Âu]]
 * [[Người Á Âu]]
+==Tham khảo==
+{{tham khảo}}
 == Liên kết ngoài ==
 * [http://www.eurasianet.org EurasiaNet]
@@ Dòng 45: / Dòng 56: @@
 [[Thể loại:Lục địa|Á Âu, đại lục]]
 [[Thể loại:Đại lục Á Âu| ]]
-[[af:Eurasië]]
-[[als:Eurasien]]
-[[ang:Eurasia]]
-[[ar:أوراسيا]]
-[[an:Eurasia]]
-[[frp:Erasia]]
-[[as:ইউৰেছিয়া]]
-[[ast:Eurasia]]
-[[az:Avrasiya]]
-[[id:Eurasia]]
-[[ms:Eurasia]]
-[[su:Érasia]]
-[[be:Еўразія]]
-[[be-x-old:Эўразія]]
-[[bcl:Eurasya]]
-[[bs:Evroazija]]
-[[br:Eurazia]]
-[[bg:Евразия]]
-[[ca:Euràsia]]
-[[cv:Еврази]]
-[[cs:Eurasie]]
-[[cy:Ewrasia]]
-[[da:Eurasien]]
-[[de:Eurasien]]
-[[dsb:Eurazija]]
-[[et:Euraasia]]
-[[el:Ευρασία]]
-[[en:Eurasia]]
-[[es:Eurasia]]
-[[eo:Eŭrazio]]
-[[eu:Eurasia]]
-[[fa:اوراسیا]]
-[[hif:Eurasia]]
-[[fr:Eurasie]]
-[[fy:Jeraazje]]
-[[fur:Eurasie]]
-[[ga:An Eoráise]]
-[[gv:Yn Oaraishey]]
-[[gag:Evraziya]]
-[[gd:Eoràisia]]
-[[gl:Eurasia]]
-[[glk:اوراسیا]]
-[[ko:유라시아]]
-[[hy:Եվրասիա]]
-[[hi:यूरेशिया]]
-[[hr:Euroazija]]
-[[io:Eurazia]]
-[[ilo:Eurasia]]
-[[ia:Eurasia]]
-[[ie:Eurasia]]
-[[is:Evrasía]]
-[[it:Eurasia]]
-[[he:אירואסיה]]
-[[kl:Eurasia]]
-[[ka:ევრაზია]]
-[[kk:Еуразия]]
-[[ky:Евразия]]
-[[ht:Ewazi]]
-[[ku:Ewrasya]]
-[[lad:Evrasia]]
-[[la:Eurasia]]
-[[ltg:Eurazeja]]
-[[lv:Eirāzija]]
-[[lb:Eurasien]]
-[[lt:Eurazija]]
-[[lmo:Eurasia]]
-[[hu:Eurázsia]]
-[[mk:Евроазија]]
-[[ml:യുറേഷ്യ]]
-[[mr:युरेशिया]]
-[[xmf:ევრაზია]]
-[[koi:Евразия]]
-[[mn:Еврази]]
-[[nl:Eurazië]]
-[[ja:ユーラシア大陸]]
-[[frr:Euraasien]]
-[[no:Eurasia]]
-[[nn:Eurasia]]
-[[nov:Eurasia]]
-[[oc:Eurasia]]
-[[mhr:Евразий]]
-[[pa:ਯੂਰੇਸ਼ੀਆ]]
-[[ps:اوراسيا]]
-[[nds:Eurasien]]
-[[pl:Eurazja]]
-[[pt:Eurásia]]
-[[ro:Eurasia]]
-[[rmy:Eurasiya]]
-[[qu:Iwrasya]]
-[[ru:Евразия]]
-[[sco:Eurasie]]
-[[stq:Eurasien]]
-[[simple:Eurasia]]
-[[sk:Eurázia]]
-[[sl:Evrazija]]
-[[szl:Ojrazyjo]]
-[[ckb:ئوراسیا]]
-[[sr:Евроазија]]
-[[sh:Eurazija]]
-[[fi:Euraasia]]
-[[sv:Eurasien]]
-[[ta:ஐரோவாசியா]]
-[[tt:Ауразия]]
-[[th:ทวีปยูเรเชีย]]
-[[tg:Евросиё]]
-[[tr:Avrasya]]
-[[uk:Євразія]]
-[[ur:یوریشیا]]
-[[vec:Euraxia]]
-[[vep:Evrazii]]
-[[fiu-vro:Õuraasia]]
-[[wo:Tugalasi]]
-[[yo:Ẹurásíà]]
-[[diq:Ewrasya]]
-[[bat-smg:Eurazėjė]]
-[[zh:歐亞大陸]]